نگاهی انتقادی به گروه حرف اضافه ای و ویژگی های آن در دستور زبان فارسی

Abstract

گروه حرف اضافه‌ای در مقایسه با گروه‌های دیگر از ویژگی‌ها و تمایزاتی برخوردار است، هسته این گروه، برخلاف سایر گروه‌ها گاهی از مرکزیت و تفوّق معنایی لازم برخوردار نیست یعنی مانند هسته سایر گروه‌ها، استقلال آوایی، املایی و دستوری دارد، ولی استقلال معنایی آن مانند هسته دیگر گروه‌ها نیست. هسته این گروه، امکان گسترش‌پذیری ندارد و دارای فهرست بسته و محدودی است، گاهی ممکن است هسته و وابسته این گروه با کلمه مشتق(پیشوند+ اسم یا صفت) مشتبه شود. از سوی دیگر گروه حرف اضافه‌ای با گروه متممی و قیدی(متمم قیدی) آمیخته شده است.هسته این گروه معمولاً پیش از وابسته می‌آید مگر در گذشته که گاهی حرف اضافه قبل و بعد از وابسته قرار می‌گرفت. این گروه در ساختمان سایر گروه‌ها به کار می‌رود و نقش دستوری ایفا می‌کند، گاهی به قرینه لفظی و معنایی در سطح گفتار و نوشتار، هسته این گروه حذف می‌شود و وابسته به تنهایی به کار می‌رود، ولی معمولاً هسته این گروه، مستقل و بدون وابسته به کار نمی‌رود.