چالش های درون فرقه ای مسیحیان در جلفای عصر صفوی

Abstract

جلفای نو محله ای در جنوب اصفهان در آن طرف رودخانه زاینده رود واقع می باشد که به<br />فرمان شاه عباس اول جهت اسکان موقت و سپس اقامت دائمی در اختیار ارمنیان گذاشته<br />شد . به طوریکه در ابتدا به جز اقلیت محدود زرتشتی هیچ فرد مسلمان و یا غیر ارمنی حق<br />سکونت در آنجا را نداشت اما کم کم دیگر مسیحیان مشرق زمین به این شهرک وارد شده و<br />سپس با افزایش ارتباطات سیاسی ایران با اروپا مبلغین مسیحی کاتولیک به ایران اعزام<br />شده، در صدد برآمدند در جلفا سکونت نمایند و امتیاز ساخت کلیسا را جهت اجرای مراسم<br />مذهبی خود از شاهان صفوی کسب نمایند . همین امرمنجر به ایجاد درگیری و نزاع میان<br />ارامنه ی گریگوری و فرقه های مسیحی اروپایی چون اگوستین ها، کارملیت ها، کاپسن ها و<br />ژزوئیت ها گردید . عوامل تاثیرگذار بر مناسبات ارامنه با کاتولیک ها گذشته از اختلافات<br />فرقه ای به سیاست دربار ایران بستگی داشت . به دلیل آنکه ارمنیان شهروند ایرانی<br />محسوب می شدند و رویکرد سیاسی ایران تحت تاثیر روابط سیاسی و نظامی کشورهای<br />اروپایی با عثمانی و مساعدت و یا عدم مساعدت به ایران در جنگ با دولت مذبور بود لذا<br />هنگامیکه مناسبات سیاسی ایران با کشور های اروپایی مخاطره آمیز می شد روابط ارامنه با<br />کاتولیک ها به شدت خصمانه می گردید به طوریکه آنان به هیچ وجه ما یل به اقامت مسیحیان<br />فرنگی در جلفا نبودند اگرچه اسکان غیر ارمنی در جلفا منوط به کسب اجازه رسمی از شاه بود و<br />اهالی جلفا سعی می نمودند به انحاء مختلف مانع صدور چنین حکمی از سوی شاه شوند .<br />در این مقاله سعی شده با استناد بر گزارشات سیاحان اروپائی و مبلغین مذهبی که غالبا<br />از مسیحیان کاتولیک حمایت نموده و اسناد منتشر نشده موجود در کلیسای وانک اصفهان<br />که در راستای تلاشهای ارمنیان می باشد گزارشی به مناسبت چهارصدمین سالگرد تاسیس<br />جلفا ارائه دهد