جلوه‌های نمادین شکوه و اقتدارگذشته‌ی جهان عرب در شعر امل دُنقُل

Abstract

نماد پردازی به عنوان یکی از جلوه‌های ادبی شعر شاعران سرکش و عصیان‌گر عرب نظیر امل دُنقل جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است. او یکی از شاعران برجسته‌ی مصر در دوره‌ی معاصر است که از این شیوه برای بیان اعتراض و انتقاد خود استفاده می‌کند. وی به اندازه­ای زبان نمادین را متناسب با موقعیت به کار می‌برد که شعرهای او، علاوه بر تفسیر رویدادهای سیاسی و اجتماعی، نوعی پیش­بینی اوضاع جامعه نیز است. تنوع نمادهای او و کاربرد بجای آنها، نشان از آگاهی گسترده­ی او از میراث عربی و دقت و توجه زیاد نسبت به مسائل روز جامعه دارد. امل دنقل، با یادآوری عزت و عظمت گذشته‌ی ملتهای عربی از طریق این نمادها، بر هویت ملی و میهنی خود تأکید می‌ورزد و تلاش می‌کند تا با بیدارسازی وجدان خفته‌ی آنها و دمیدن روح ایستادگی و پایداری در آنها، جهان عرب را به بازگرداندن این عزت و عظمت فرا‌خواند؛ زیرا به عقیده‌ی او گرفتاری­های کنونی مردم عرب، ناشی از دور شدن آنها از سرچشمه‌های فرهنگ و ادب خویش است. او از نمادهای قطرالندی، کلیب، صلاح‌الدین ایوبی، عبدالرحمن داخل (صقر قریش)، سیف الدوله، ابوالهول و اسب برای اشاره به شکوه گذشته‌ی عربها بهره می‌گیرد. این مقاله برآن است تا جلوه‌های نمادین قدرت و عظمت گذشته‌ی عربها را در شعر امل دنقل مورد پژوهش و بررسی قرار دهد.