مؤلّفه‌های پسااستعماری در اشعار مهدی اخوان ثالث

Abstract

مطالعات پسااستعماری یکی از حوزه­های مطالعات جدید در مورد کشورهای موسوم به جهان سوم و نگرشی انتقادی به مجموعه­ای از رهیافت­های نظری است که با تأکید بر پیامدهای استعمارگرایی به تحلیل گفتمان استعماری می­پردازد. ادوارد سعید، بنیان­گذار واقعی نظریۀ پسااستعماری در کتاب شرق­شناسی­اش بر این اصل تکیه دارد که متفکران غربی، عمدتاً تصویر نادرستی از مشرق به مثابۀ «دیگری» مطرح کرده­اند. وی بر این باور بود که پیامدهای استعمارگری در قالب هرج و مرج، کودتا، فساد و جنگ­های داخلی و خونریزی تا امروز ادامه یافته است. در ادبیات ایران، مهدی اخوان ثالث از شاعرانی است که روایت­گریِ حضور استعمار انگلیس و آمریکا در شعرش آشکارا انعکاس دارد. این مقالۀ توصیفی<strong>-</strong> تحلیلی بر آن است تا بیان دارد جلوه­های پسااستعماری در اشعار اخوان چگونه ظهور می­یابد؟ بررسی­ها نشان می­دهد: اخوان به زبانی نمادین و تمثیلی با تصاویر شاعرانه از استعمار سخن به­ میان ­آورده و در اشعارش فضای یأس­آمیز بعد از چیرگی استعمار را وصف کرده ­است