تأثیر سازوکارهای حاکمیت و راهبری سازمانی بر نرخ مؤثر منابع مالیاتی با توجه به نقش چرخه عمر و میزان نقدشوندگی دارایی‌ها

Abstract

زمینه و هدف: نرخ مؤثر منابع مالیاتی از سنجه‌های اثربخشی نظام مالیاتی است و هدف این پژوهش، بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی، چرخه عمر و نقدشوندگی بر نرخ مؤثر مالیاتی شرکت‌ها است. روش‌شناسی: این پژوهش، کاربردی، توصیفی از نوع هم‌بستگی است. در این پژوهش، نرخ مؤثر منابع مالیاتی متغیر وابسته است که توسط سنجه‌های مختلف حاکمیت شرکتی به‌عنوان متغیرهای مستقل پیش‌بینی می‌شود. این سنجه‌ها عبارتند از درصد اعضای غیر موظف هیئت‌مدیره، درصد مالکیت سرمایه‌گذاران نهادی، وجود یا عدم وجود حسابرسان داخلی در شرکت و درصد مالکیت مدیریتی. هم‌چنین نقش متغیرهای چرخه عمر و نقدشوندگی دارایی‌ها نیز مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 94- 1390 است؛ از این شرکت‌ها 100 شرکت به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شده‌اند که با استفاده از مدل رگرسیونی مقطعی –زمانی (داده‌های تابلویی) با اثرات ثابت و با استفاده از نرم‌افزار E-views آزمون شده‌اند. یافته‌ها: یافته‌ها، رابطه مثبت و معنی‌داری بین متغیرهای درصد مالکیت سرمایه‌گذاران نهادی وجود حسابرس داخلی، چرخه عمر و نقدشوندگی دارایی و رابطه منفی و معنادار بین مالکیت مدیریتی و نرخ مؤثر مالیاتی نشان می‌دهند؛ ولی تأثیر درصد اعضای غیر موظف هیئت‌مدیره بر نرخ مؤثر مالیاتی معنی‌دار نیست. نتیجه‌گیری: مقامات مالیاتی برای پیش‌بینی نرخ مؤثر منابع مالیاتی هر شرکت به درصد مالکیت سرمایه‌گذاران نهادی، وجود حسابرسان داخلی، چرخه عمر و نقدشوندگی دارایی‌ها توجه ویژه کنند؛ چرا که این متغیرها تأثیر معناداری را نشان داده‌اند.