ارزیابی و پهنه‌بندی خطر وقوع تصادف رانندگی با استفاده از مدل Fuzzy-AHP (موردمطالعه: مناطق ۲ و ۶ شهر قم)

Abstract

ارزیابی دقیق از خطر وقوع تصادف در معابر شهری، گامی اساسی در جهت انجام اقدامات عملی برای به حداقل رساندن تصادفات و ارتقاء سطح ایمنی سامانه حمل‌ونقل شهری است. پژوهش حاضر با هدف پهنه‌بندی خطر تصادف، با استفاده از تحلیل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره مکانی، در مناطق (۲ و ۶) شهر قم انجام ‌گرفته است. برای وصول این هدف، ابتدا معیارهای اثرگذار در بروز تصادفات درون‌شهری با توجه به نظرات کارشناسان این حوزه تعیین شدند، سپس با استفاده از روش وزن دهی ترکیبی Fuzzy-AHP، وزن معیارها محاسبه شد؛ درنهایت با استفاده از وزن‌های به‌دست‌آمده و نقشه‌های معیارها در محیط GIS، نقشه خطر تصادف به دست آمد. نتایج این روش نشان می‌دهد که معیارهای تراکم تصادفات پیشین، حجم ترافیک و تراکم جمعیت، بیشترین نقش را در بروز تصادفات دارند و معیارهای فاصله از کاربری‌های خاص، وضع کیفی راه و محدودیت‌های کالبدی، از اهمیت خیلی کمتری برخوردار هستند. همچنین نتیجة پهنه‌بندی نشان می‌دهد که خیابان‌های محله‌های امامزاده شاه ابراهیم (ع)، نیروگاه و سعدگان دارای خطر بالای وقوع تصادفات هستند. متوسط خطر وقوع تصادف در محلههای امین‌آباد، شیخ‌آباد، شهرک امام حسین (ع)، باغ شریعتی و مهرآباد مشاهده شد و همچنین محلههای شادقلی، شهرک فاطمیه، محمدآباد و قلعه کامکار دارای کمترین خطر وقوع تصادفات رانندگی بودند.