آینده نگری روند تحولات و راهبردهای مدیریت رشد سکونت‌گاه‌های غیررسمی در حریم پایتخت

Abstract

تعریف جایگاه جدید برای نقش آفرینی حریم پایتخت در فرایند توسعه‌ی منطقه‌ی کلانشهری تهران در کنار معضلات ساختاری در زمینه‌های ساخت و ساز، تصرف‌های غیرقانونی و بخشی‌نگری مدیریت حاکم بر آن، سبب شده که مدیریت وضعیت کنونی در کنار ارائه تصویری از روند تحولات آینده، در کانون توجه محافل علمی و اجرایی قرار بگیرد. آینده‌نگری تحولات جمعیت و گسترش سکونت‌گاه‌های غیررسمی، یکی از اولویت‌هایی است که نه‌تنها خود به تنهایی محور بسیاری از جلسات و مطالعات شده است، بلکه تحقق‌پذیری برنامه‌های راهبردی مدیریتی نیز تا حدود زیادی به شناسایی و ارزیابی روندهای بلندمدت آن بستگی دارد، به همین اعتبار تهیه‌ی این مقاله در دستور کار قرار گرفت تا بتوان از رهگذر آن با ارائه مدلی از آینده‌نگری روند تحولات اسکان‌های غیررسمی در حریم پایتخت، بحثی هرچند مقدماتی در این رابطه آغاز کرد. هدف اصلی این مقاله، ورود مقدماتی به آینده‌نگری تحولات اسکان‌های غیررسمی در حریم تهران و ارائه راهبردهای مدیریتی است، نوع تحقیق، اسنادی – تحلیلی بوده و برای تدوین آن از انواع منابع و مستندات رسمی استفاده شده است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که در سناریوی خوش بینانه نیز شاهد تداوم روند رشد جمعیت و به تبع آن تداوم برخی معضلات در زمینه‌هایی همچون تصرف‌ها و تفکیک‌های غیرقانونی زمین، ساخت و سازهای غیررسمی و گسترش سکونت‌گاه‌های خودرو خواهیم بود، بنابراین جدیت اراده‌ی ملی به ارتقای موضوع حریم در نظام تصمیم‌گیری، به‌کارگیری ساختار مدیریتی فراگیر و مختص حریم در سطوح کلان و میانه در کنار بازبینی قوانین و مقررات و شناسایی خلاء‌های فضایی- عملکردی و ارائه‌ی ساختار مدیریتی یکپارچه از جمله سیاست‌هایی است که می‌تواند به تعدیل وضعیت و کاهش اثرات منفی در کنار توانمندسازی امکانات مادی و انسانی موجود در این حوزه بپردازد.