راهبردهای اطلاعاتی امنیتی امام علی (ع) در دوران حکومت

Abstract

یکی از اهداف هر حکومتی، تأمین امنیت شهروندان است. نگاه به امنیت ملی از دیدگاه معصومان به ویژه آن‌ها که حاکمیت جامعه را در دست داشته‌اند همانند امیرالمؤمنین علی (ع)، بسیار مهم و راهگشا خواهد بود. در همین راستا، تحقیق حاضر با هدف شناسایی راهبردهای مهم اطلاعاتی - امنیتی امام علی (ع) در دوران حکومت انجام پذیرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی با بهره‌گیری از تحلیل محتوای کیفی، از طریق گردآوری سیرۀ رفتاری و گفتاری امام علی (علیه‌السلام) پیرامون اقدام‌های اساسی در حوزۀ اقدامات اطلاعاتی - امنیتی به واکاوی، بازنمایی و تحلیل و استنتاج سوابق موجود پرداخته است و بدین منظور از نظرات جامعۀ آماری که شامل 15 نفر از نخبگان و متخصصان حوزۀ علوم اسلامی بودند، داده‌های مربوط به حوزۀ اقدامات اطلاعاتی - انتظامی در پنج طبقه و داده‌های مربوط به حوزۀ امنیتی - انتظامی شناسایی شد. براساس یافته‌های پژوهش، اقدام‌های اطلاعاتی امام علی (ع) شامل مؤلفه‌های معرفت و شناخت، استفاده از عوامل اطلاعاتی، پنهان پژوهی و ویژگی‌های مأموران و کارگزاران و اقدام‌های امنیتی ایشان شامل اصلاح ساختار، بازرسی مستمر از کارگزاران و تأمین صلح و ثبات داخلی دسته‌بندی می‌شوند. آنچه از راهبردهای اطلاعاتی امام علی (ع) می‌توان استنباط کرد توجه بیشتر امام به جنبه‌های نرم‌افزاری و استفاده از جنبه‌های سخت‌افزاری در اولویت بعدی است که می‌تواند دستاورد مؤثری در مأموریت‌های اطلاعاتی پلیس جمهوری اسلامی ایران باشد.