بررسی کارکرد نقش جامعه عشایری در برقرار امنیت پایدار مناطق مرزی ایران

Abstract

در طول تاریخ ایران، جامعه عشایری همواره نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای به لحاظ تأمین مایحتاج اقتصادی، سیاسی، نظامی و اجتماعی داشته است. اما در طی دهه‌های اخیر و با توجه به تغییر ماهیت تهدیدهای مرزها از بعد تهدید نظامی به تهدید اقتصادی، کارکرد عشایر نیز بایستی به سمت برقراری امنیت اقتصادی سوق یابد. بر این اساس، هدف و سؤال اساسی پژوهش حاضر، تبیین کارکردی جامعه امروزی عشایر در امنیت و توسعه پایدار نواحی مرزی ایران است. نوع تحقیق، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی‌ـ تحلیلی می‌باشد و برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز از منابع کتابخانه‌ای و داده‌های اسنادی (نتایج عمومی سرشماری عشایر سال 1395) استفاده‌ شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که با توجه به توزیع حدود 98 درصد عشایر در فاصله 250 کیلومتری از نقطه صفر مرزی، جامعه عشایری با رویکرد چند کارکردی، از طریق تأمین مواد غذایی، فعال کردن بازارچه‌های مرزی، تأمین زنجیره غذایی، ارزآوری، قطع وابستگی به منابع نفتی، انتقال فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی در قالب صادرات محصولات تولیدی به فراسوی مرزها، می‌تواند نقش مثبت و سازنده‌ای در برقراری امنیت مناطق مرزی داشته باشد. در نهایت با توجه به یافته‌های پژوهش، پیشنهادهای کاربردی ارائه ‌شده است.