جایگاه همبستگی مرزی تنگه هرمز و منطقه خلیج فارس در امنیت ملی ایران بعد از جنگ سرد «رهیافت ژئوپلیتیک یا قدرت محور

Abstract

در سطح بین‌المللی خلیج‌فارس به دلیل اهمیت فوق‌العاده‌اش در تأمین انرژی جهان، وابستگی صنایع پیشرو و کشورهای توسعه‌یافته به این ماده حیاتی، به ‌شدت مورد توجه این قدرت‌ها می‌باشد. تنگه هرمز تنها خروجی خلیج‌فارس است و از آنجا که همه کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه به صدور نفت از خلیج‌فارس وابسته‌اند و بیش از نیمی نفت مورد نیاز جهان باید از تنگه هرمز بگذرد، این تنگه اهمیت بین‌المللی دارد. ایران بزرگ‌ترین کشور خلیج‌فارس است و بیشترین گستره جغرافیایی و مواضع حفاظتی را در این منطقه دارد به این دلیل تنگه هرمز از اهمیت بسیاری برخورد دار است و در حقیقت دروازه ارتباط ایران با منطقه و جهان شمرده می‌شود. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخ به این سؤال است که ژئوپلیتیک تنگه هرمز چه مزایایی برای منافع و امنیت ایران در منطقه خلیج‌فارس و جهان دارد؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که تنگه هرمز در دهانه خلیج‌فارس موقعیتی را در اختیار ایران قرار داده که در تمامی معادلات و محاسبات ژئوپلیتیکی توسط کشورهای مختلف در مورد موازنه قدرت منطقه‌ای ما، مورد ارزیابی و توجه قرار می‌گیرد. همچنین تنگه هرمز می‌تواند عامل وحدت‌بخش و زمینه‌ساز همبستگی مرزی بین ایران و کشورهای منطقه خلیج‌فارس باشد. از سوی دیگر امنیت تنگه هرمز و آزادی کشتیرانی با اقتصاد کشورهای صنعتی گره ‌خورده و امنیت این تنگه را به شکل یک چالش بزرگ و راهبردی برای اقتصاد جهان و تأمین امنیت انرژی جهان درآورده است.