بررسى رابطه بین کنترل اجتماعی و گرایش به سوء مصرف مواد مخدر در جوانان

Abstract

اعتیاد یا به تعبیرى بهتر سوء مصرف مواد مخدر پدیده اى اجتماعى است که در جهان امروز گریبانگیر بسیارى از جوامع است و آمارهاى بسیار زیاد سوء مصرف مواد مخدر و مواد توهم زاى شیمیایى، در جهان امروز تصدیقى بر این ادعاست. بنابراین بى ارتباط نخواهد بود اگر بگوییم که سوء مصرف مواد مخدر بیشتر عرصه هاى زندگى بشر امروز را مورد تهدید جدى قرار داده است. مواردی چون کاهش سن شروع مصرف، بروز بیماریهای خطرناکی نظیر ایدز، ورود مواد صنعتی و آزمایشگاهی (مانند اکس، شیشه و...) و محبوبیت مصرف سیگار و تریاک نزد جوانان، همه موید این مطلب است. در این بین افزایش میزان سوء مصرف مواد مخدر در ایران بویژه در سالهای اخیر تبعات و معضلات چندی را برای جامعه امروزی به دنبال داشته است. چرا که این پدیده علاوه بر این که به لحاظ فیزیکى سلامت افراد را تهدید مى کند، بلکه ارزشهاى فرهنگى جامعه از جمله خانواده، اعتماد، همبستگى، مشارکت اجتماعى و ... را نیز به چالش مى کشد. در این میان جوانان به عنوان کسانیکه در معرض خطر جدى این مواد شناخته مى شوند، بیشتر در شهرهاى اقمارى نزدیک به کلان شهرها زندگى مى کنند. از آنجا که درست در کنار تهران به عنوان پایتخت ایران ویکى از کلانشهرهاى بزرگ کشور متراکم ترین شهرستان کشور (بنابر اظهار نظر مسئولین)، یعنى اسلامشهر (با تراکم جمعیت 2470 نفر در هر کیلومتر مربع) قرار گرفته و از آنجا که این شهر با جمعیتى نزدیک به هشتصد هزار نفر، یک شهر مهاجرپذیر بوده و بخش قابل توجهى از آن را جوانان تشکیل مى دهند و پدیده اعتیاد به عنوان یکى از مهمترین خطرات احتمالى موجود براى جوانان در این شهرستان- با توجه به ویژگیهاى جمعیتى آن- به میزان بسیار زیادى قابلیت اشاعه داشته و گریبانگیر جوانان در این شهر است، لذا،در این تحقیق برآن شدیم تا در این خصوص به تحلیل و تبیین عوامل اجتماعى موثر بر گسترش اعتیاد در این شهرستان پرداخته و از این طریق جهت پیشگیرى از ابتلاى جوانان به این معضل و شناخت نقیصه هاى موجود، گامى در جهت تسهیلات مربوطه براى مسئولین برداریم. سوال اصلى تحقیق عبارت بوده است از این که چه عواملی مى تواند بر گرایش جوانان به سوء مصرف مواد مخدر در جامعه موثر باشد؟ براى پاسخگویى به سوال فوق در این بررسى از رویکردکنترل اجتماعى بهره برده ایم با استفاده از فرمول نمونه گیرى کوکران و 29 سال معتاد - اطلاعات موجود در مرکز درمان و بازتوانى شهر اسلامشهر با تعداد 100 نفر از کلیه جوانان 18 29 سال که معتاد نبودند را با روش نمونه گیرى - که داراى پرونده در این مرکز بودند و 100 نفر از جوانان 18 تصادفى به عنوان نمونه تحقیق انتخاب کردیم. داده هاى مورد نیاز نیز به کمک پرسشنامه گردآورى شدند. نتایج تحقیق نشان داد که: بین میزان دلبستگى، میزان تعهد، میزان مشارکت، میزان اعتقاد جوانان و اعتیاد آنها رابطه معنادارى وجود دارد.