رابطۀ ویژگی‌های شخصیتی با رفتارهای پرخطر رانندگی و نگرش به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی در رانندگان

Abstract

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ ویژگی­های شخصیتی با رفتارهای پرخطر رانندگی و نگرش به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی در رانندگان درون‌شهری شهرستان مرند بوده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش‌های کمّی گردآوری داده‌ها، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر متشکل از کلیۀ رانندگان درون‌شهری شهرستان مرند بود که تعداد آن‌ها بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی مرکز ترافیک شهری شهرستان مرند، 700 نفر بود. نمونۀ آماری پژوهش حاضر، تعداد 250 نفر از رانندگان درون‌شهری شهرستان مرند بوده که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه­گیری خوشه‌ای به‌ دست‌ آمده است. به‌منظور سنجش ویژگی­های شخصیتی از پرسشنامۀ پنج عامل شخصیتی نئو، برای سنجش متغیر رفتارهای پرخطر از پرسشنامۀ منچستر و برای سنجش نگرش به قوانین راهنمایی و رانندگی از پرسشنامۀ زرآبادی مبتنی بر نظریۀ رفتار برنامه­دار فرانسیس، اکسل، جانستون، والکر، گریمشاو و فوی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که از بین ویژگی­های شخصیتی روان­آزرده­گرایی و برون‌گرایی با کلیۀ مؤلفه‌های رفتارهای پرخطر رانندگی (لغزش در رانندگی، اشتباهات رانندگی، تخلفات عمدی و غیرعمدی) (05/0p˂) رابطۀ معناداری وجود دارد؛ ولی بین گشودگی و اشتباهات رانندگی و تخلفات عمدی و غیرعمدی، رابطۀ معناداری وجود ندارد (05/0p˂). همچنین مقبولیت اجتماعی با تخلفات غیرعمدی رابطه­ای ندارد (05/0p˂). از بین مؤلفه‌های ویژگی­های شخصیتی، روان‌آزردگی و باوجدان‌بودن با هنجار ذهنی از مؤلفه‌های نگرش به قوانین راهنمایی و رانندگی (05/0p˂) رابطه دارد و برون‌گرایی با نگرش به قوانین رابطه دارد. بین برون‌گرایی، گشودگی و مقبولیت اجتماعی با هیچ‌یک از مؤلفه‌های نگرش به قوانین (05/0p˂) رابطۀ معنی­داری وجود ندارد.