نقش سازمان های مردم نهاد ملی و بین المللی در پیشگیری از جرایم زیست محیطی

Abstract

انسان موجودی است که در بروز اختلال در این نظم و ایجاد نابسامانی و زیان‌ در قلمرو متصرفات خویش نقش به سزایی را ایفا نموده است. وی به جای بـهره‌مندی از طـبیعت و مواهب مستقر در آن و به خدمت گرفتن امکانات و توانمندی‌های آن، در‌ موارد‌ بسیاری‌ با اقدامات خود در جهت‌ نابودی‌ و تخریب و نیز آلایندگی‌های گوناگون آن گام برداشته است. حق استفاده از محیط زیست، یکی از حقوق بنیادین هر فردی محسوب می گردد و نگهداری از آن یک وظیفه عمومی است که در اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز به آن اشاره شده است. امروزه وقوع رو به افزایش آسیب های زیست محیطی توجه فراوان جوامع را به خود معطوف داشته است. آسیب های زیست محیطی جلوه بارز خود را در جرایم زیست محیطی می یابند. جرایم زیست محیطی که هر گونه رفتار تضرر به محیط زیست قلمداد می شود و ماهیتی متفاوت در مقایسه با دیگر جرایم دارد و به واسطه ماهیت پیچیده و چند بعدی خود شناخت آن نیز مشکل است. این پیچیدگی تا جایی است که جرم شناسان را به ایجاد یک شاخه مطالعاتی جدید با عنوان جرم شناسی سبز یا جرم شناسی زیست محیطی رهنمون ساخته است. یافته های این پژوهش که با هدف نقش سازمان های مردم نهاد ملی و بین المللی در پیشگیری از جرایم زیست محیطی به روش کتابخانه ای نگارش یافته است، نشان می دهد که سیاست های پیشگیرانه که در جمهوری اسلامی ایران در جهت مثبت حرکت می‌نماید، هر چقدر قوی و متناسب باشد، به تنهایی قادر به دفع مسایل و بحرانهای زیست محیطی نمی باشد. آنچه که در کشورهای توسعه یافته جهان جریان دارد و از توان و پتانسیل سازمان های مردم نهاد استفاده می کنند، گویای این است که سیاست پیشگیرانه همراه با اقدامات اداری و فرهنگی و مشارکت های مردمی و سازمان های غیر دولتی می تواند موفق باشد. به عبارت اخری سیاست های مورد اشاره در حفظ محیط زیست که شامل اقدامات فوق نیز می باشد، باید قوی و متناسب با عصر حاضر باشد تا انگیزة لازم را در جهت حفظ محیط زیست کشور با بهره گیری از ظرفیت های نهادهای غیر دولتی در میان کلیه اقشار جامعه و آلایندگان محیط زیست ایجاد نماید.