پیشگیری جامعه‌مدار از وقوع جرایم رایانه‌ای و متولیان آن در حقوق ایران

Abstract

یکی از موضوعات مهم در بُعد سیاست جنایی جرایم رایانه‌ای، پیشگیری غیر کیفری از جرایم رایانه‌ای است در این میان نقش پیشگیری اجتماعی جامعه‌مدار بی‌بدیل است. با توجه به نوظهوربودن این نوع جرایم در کشورمان، ضرورت پیشگیری از این نوع جرایم دوچندان است. این مقاله با هدف بررسی یکی از ابعاد سیاست جنایی ایران درقبال جرایم رایانه‌ای (پیشگیری جامعه‌مدار) سعی کرده است مؤلفه‌های پیشگیری اجتماعی جامعه‌مدار از جرایم رایانه‌ای در حقوق ایران را بررسی کند و در کنار آن متولیان این امر را شناسایی نماید. پژوهش حاضر با بررسی مقررات جمهوری اسلامی ایران به این نتیجه رسیده است که مقارن با توسعه فناوری اطلاعات، بنیان‌های اصلی این نوع پیشگیری در کشور ما پایه‌ریزی شده است ازجمله؛ ابلاغیه‌های مقام معظم رهبری در حوزه فناوری اطلاعات، که راهکارهایی مؤثر وکارآمد در این زمینه مطرح کرده‌اند و در این راستا شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با تصویب اسناد راهبردی در حوزه فناوری اطلاعات گام‌های مثبتی برداشته‌اند. با بررسی عملکرد نهادهای مؤثر در این قلمرو، به‌ویژه درحوزه تقنین، کشور جمهوری اسلامی ایران اقدامات مؤثری انجام داده است؛ ولی در حوزه اجرا به نظر کارکرد مطلوبی نداشته است. آنچه در این مقاله بررسی می‌شود تدابیر پیشگیری اجتماعی جامعه‌مدار از وقوع جرایم رایانه‌ای و متولیان آن در حقوق ایران با رویکردی به ابلاغیه‌های مقام معظم رهبری در حوزه فناوری اطلاعات است.