نقش ترس از جرم بر اجرای علنی مجازات مرگ با تاکید بر نقش رسانه ها

Abstract

هراس رسانه ای و در نتیجه آن افزایش ترس از جرم، متغیری مهم در ترسیم سیاست کیفری است. پژوهش پیش رو در مقام مطالعه ی تاثیر رسانه ، ترس از جرم و عوام گرایی کیفری بر اجرای علنی مجازات اعدام است. به این منظور نویسندگان برای آزمون متغیرهای پژوهش ، به حادثه ی قتل مرحوم روح الله داداشی، از ورزشکاران محبوب رسانه ها، توجه کرده اند. این پژوهش به روش میدانی در میان جامعه آماری 225 نفر از شهروندان تهرانی در طول 2 ماه از تاریخ مهر ماه سال 1390 خورشیدی انجام شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ترس پرسش شوندگان از قتل عمد در مقایسه با دیگر جرایم پرسش شده (شامل سرقت از منزل، تجاوز جنسی، ضرب و جرح، تصادف با راننده ای بی احتیاط، کیف قاپی یا جیب بری، توهین یا تعرض) پایین تر بوده است. همچنین سزاگرایی پرسش شوندگان در مواجهه با قتل عمد با سبق تصمیم بسیار بالاتر از قتل عمد بدون سبق تصمیم بوده است. گفتنی است به رغم مخالفت پرسش شوندگان با اجرای مجازات اعدام در ملا عام و نیز دیدگاه منفی آنان درباره اعدام مجرمان زیر 20 سال، آنها اعدام علنی قاتل روح الله داداشی را که کم تر از 18 سال سن داشت، کاملاً قبول داشتند. این تفاوت ریشه در شخصیت رسانه ای مقتول و نیز نحوه ی بازنمایی بزه کار به نام «بد» و یا «اراذل و اوباش» داشته است. پدیده ای که نتیجه محتوم آن افزایش عوام گرایی کیفری در صدور حکم و اجرای علنی مجازات است.