تأثیر خلع سلاح عشایر لرستان بر اسکان آنها در عصر رضاشاه ( 1302 تا 1312 ش.)

Abstract

عصر رضاشاه دوره جدیدی در منازعات حکومت مرکزی با ایلات و عشایر بود. رضاشاه که در روند اوضاع آشفته کشور روی کار آمده بود، سعی در تمرکزگرایی و ایجاد کشوری بهسبک ممالک مدرن اروپایی داشت. یکی از اقدامات وی برای تحقق این هدف اسکان ایلات و عشایر بود. در این میان، لرستان از اهمیت ویژهای برای رضاشاه برخوردار بود. برای اسکان دادن ایلات و عشایر لرستان، خلع سلاح آنان شرط لازم اجرای این امر بود. حضور قوای نظامی رضاشاه در لرستان و خلع سلاح عشایر این منطقه از سال 1302 ش. آغاز و تا سال 1312 ش. و در دو مرحله بهطول انجامید. در این پژوهش بهشیوه توصیفی- تحلیلی، تأثیر خلع سلاح عشایر لرستان در دوره رضاشاه بر اسکان آنها بررسی شده است. یافتۀ پژوهش نشان می دهد که فوریترین تأثیر طرح خلع سلاح در منطقه لرستان، برهم خوردن ساختار اجتماعی و از جمله تضعیف پایگاه اجتماعی رؤسای عشایر لُر، بروز شورشهای متعدد، اعدام و سرکوب عشایر منطقه و در ادامه نشانگر اقدامات عمرانی دولت برای بهانجام رساندن طرح خلع سلاح و اسکان نهایی ایلات و عشایر بوده است.