رویکرد آینده‌پژوهی در پیش‌بینی تهدیدهای سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی (مورد مطالعه پاوا ناجا)

Abstract

زمینه و هدف: شناخت آینده و چالش‌ها و تهدیدهای فرا‌روی سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی متأثر از فضای نوین، ظهور بازیگران و کنشگرانِ جدید جهانی از مهم‌ترین مؤلفه‌هایی است که با استفاده از رویکرد آینده‌پژوهی امکان‌پذیر می‌باشد. آینده‌پژوهی امکان شناسایی رویدادها و روندهای مؤثر در شکل‌گیری تحولات اطلاعاتی آینده و دست‌یابی به تصویر آینده را فراهم می‌کند. روش‌شناسی: این پژوهش بابهره‌گیری از روش آمیخته صورت پذیرفته است، مطالعة اسناد کتابخانه‌ای و مصاحبة عمیق با 15 نفر از کارشناسان و صاحب‌نظران خبرة پلیس اطلاعات و امنیت عمومی ناجا با طراحی پرسش‌نامة دلفی انجام شده است، در این زمینه اتفاق نظر استادان، صاحب‌نظران و کارشناسان پلیس با استفاده از روش دلفی گرفته شد، بدین‌طریق در جمع‌بندی مقوله‌ها یک اجماع نظری از نقطه نظرهای کارشناسان حاصل گردید. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نتایج تحلیلی تحقیق حاکی از آن است که آینده‌پژوهی با تأکید بر نحوة انتخاب روش‌های آینده‌پژوهی در سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی در پیش‌بینی تهدیدهای اطلاعاتی، ارزیابی و شناخت تحولات محیط خارجی (تهدیدها و فرصت‌های اطلاعاتی) دارای نقش محوری بوده و به نظر می‌رسد خبرگان و صاحب‌نظران سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی ضمن رصد و پایش مستمر حوزه‌های اطلاعاتی، توانمندی ارائه تصویری دقیق از وضعیت آینده فعالیت‌های اطلاعاتی را دارا هستند، همچنین رویکرد آینده‌پژوهی در تهیه برآورد و نیازمندی‌های جدید اطلاعاتی در سازمان پلیس به ویژه پلیس اطلاعات و امنیت عمومی ناجا، تولید ایده‌های نوین اطلاعاتی برای مقابله با بحران‌های اطلاعاتی- امنیتی دارای کارکردهای ویژه‌ای است، از طرفی پیش‌بینی اقدام‌ها و فعالیت‌های اطلاعاتی و امنیتی حریف در آینده، پیش‌بینی مؤلفه‌های تأثیر‌گذار در کنش‌ها و اقدام‌های سازمان‌های اطلاعاتی حریف در آینده، دریافت و درک زود‌هنگام هشدارهای امنیتی، کمک به ترسیم آینده‌های مطلوب سازمان‌های اطلاعاتی از فرصت‌هایی است که آینده‌پژوهی در اختیار سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی قرار می‌دهد.