پایش تجربه های کاربست رویکرد توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی

Abstract

در سال های اخیر، ایده استفاده از رویکرد توسعه مبتنی بر حمل‌و نقل همگانی به‌منظور کاهش وابستگی به خودرو و ارتقای پایداری در زمینه حمل‌ونقل شهری، حمایت گسترده ای را به‌دست آورده است و در بسیاری از شهرهای مختلف به رویکرد غالب برنامه ریزی بدل شده است. این رویکرد در راستای جنبش های حاصل از پایداری خواهان ایجاد هماهنگی بین برنامه ریزی کاربری زمین و برنامه ریزی حمل‌ونقل شهری است و بر اصولی هم‌چون تراکم، اختلاط کاربری زمین و کارآیی حمل‌ونقل همگانی و غیرموتوری تأکید دارد. توسعه شهری در ایران با برنامه‌ریزی پراکنده و خودرو محور، مسیری را در پیش گرفته است که مبین ناپایداری است. سهم پایین حمل‌ونقل همگانی و غیرموتوری در جابه جایی های درون‌شهری، رشد مداوم حومه‌های شهری از نمونه این چالش ها هستند. بنابراین، این پژوهش سعی دارد تا با روشی تحلیلی- اسنادی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، پس از بررسی نمونه ها و تجربه های صورت گرفته در حوزه گسترش این رویکرد در نواحی شهری کشورهای مختلف، اهداف و راهبردها، اصول و روش های برنامه ریزی آنها را استخراج کرده و به‌منظور انطباق با شرایط کشور، پیشنهادهای لازم را ارائه دهد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که کشور ما در انطباق با اصول و روش های برنامه ریزی مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی سایر کشورها، دارای فرصت ها و چالش های ویژه ای است که توجه به آن می تواند مسیر را برای حل مشکلات موجود در شهرها هموار سازد. به‌این منظور، تأکید بر تدوین یک برنامه جامع، ضمن لحاظ مشارکت شهروندان و نیز توجه به سرمایه گذاری های هم‌زمان بخش عمومی و خصوصی به‌منظور توسعه پروژه های حمل‌ونقل محور، ضروری به‌نظر می رسد.