اثرات داخلی و خارجی محرک‌های مالی تحقیق و توسعه(R&D): رهیافت مدل‌های داده های تابلویی پویای فضایی

Abstract

محرک‌های مالی R&D شامل مشوق‌های مالیاتی، یارانه‌ها، گرنت‌ها و سایر انگیزه‌هاست که توسط دولت برای حمایت فعالیت‌های R&D اعمال می‌شود. عملکرد اقتصادی می‌تواند از کشورهای دیگر متأثر شود. در این مطالعه محرک‌های مالیاتی به‌عنوان حمایت‌های غیرمستقیم و سوبسیدهای مستقیم به‌عنوان حمایت‌های مستقیم در نظر گرفته‌شده است. هدف شناسایی مناسب‌ترین مدل فضایی و مقایسه این محرک‌ها با رویکرد مدل داده های تابلویی پویای فضایی برای دوره (2016-2005) و برای منتخبی از کشورهای اروپایی عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، جنوب شرقی آسیا و آسیای مرکزی است. برای در نظر گرفتن رویکرد فضایی، از مجاورت جغرافیای و اقتصادی (تجارت دوطرفه و رابطه فناوری دوطرفه) استفاده‌شده است. با توجه به نتیجه آزمون موران خودهمبستگی فضایی برای کشورهای منتخب اروپایی (OECD) و جنوب شرق آسیا در دو حالت تجارت دوطرفه و روابط فن‌آوری دوطرفه و برای کشورهای منتخب آسیای مرکزی در فن‌آوری دوطرفه تائید شد. با تائید مدل (SDM) محرک‌های مالی دارای اثرات کل (اثرات داخلی و خارجی) است. برای کشورهای منتخب اروپایی (OECD) اثرات مثبت و معنی‌دار محرک‌های مالیاتی و سوبسیدهای مستقیم تائید شد. برای کشورهای جنوب شرق آسیا حمایت های غیرمستقیم اثر داخلی منفی ولی اثر خارجی مثبت دارد. در کشورهای آسیای مرکزی که ایران نیز جزو این کشورها است حمایت‌های مستقیم دارای اثر داخلی مثبت ولی اثر خارجی منفی دارند. همچنین اثرات مثبت محرک‌های مالیاتی برای این کشورها تائید نشد.