بررسی تاثیر تهدیدات و فرصت‌های ناشی از تداوم اشغال و تحولات عراق بر جمهوری اسلامی ایران

Abstract

منطقه‌ی خاورمیانه یکی از مناطق راهبردی و حساس جهانی است. به‌طوری که امنیت کشورهای این منطقه متأثر از یکدیگر است و هر گونه جنگ و ناامنی در این منطقه، موجب به خطر افتادن امنیت سایر کشورها می‌شود. امنیت ملی به‌عنوان یک متغیر جدید به‌کار می‌رود، اما این متغیر جدید خود به متغیرهایی وابسته است که نادیده انگاشتن آن‌ها باعث به خطر افتادن امنیت ملی کشورها می‌گردد. یکی از عوامل و متغیر‌های مؤثر بر امنیت ملی هر کشور را نحوه‌ی تنظیم روابط خارجی آن کشور با دیگر کشورها به‌خصوص کشورهای همسایه شکل می‌دهد. با توجه به این امر، امنیت ملی ج. ا. ایران به‌عنوان کشوری بزرگ در منطقه‌ی خاورمیانه، به عوامل متعددی از جمله نحوه‌ی تنظیم روابط خارجی ایران با کشورهای جهان و همسایگان ارتباط مستقیمی دارد. بر همین منوال، حمله‌ی آمریکا به عراق و اشغال این کشور سبب نگرانی‌هایی در منطقه، به‌ویژه برای کشورهای همسایه‌ی عراق (ایران، سوریه و ترکیه) شده است. ایران به‌عنوان همسایه‌ی نزدیک عراق، بعد از حمله‌ی آمریکا به این کشور دچار یک‌سری چالش‌هایی شد. اما جدای از این چالش‌ها، ایران به تحولات عراق نگاه مثبتی دارد، چرا که می‌توان از طریق دیپلماسی و تنظیم روابط خارجی از بهترین شرایط در جهت بهره برداری از فرصت‌ها و رفع چالش‌ها استفاده کرد. در این راستا، این مقاله تأثیر اشغال عراق توسط آمریکا بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را در چارچوب چالش‌ها و فرصت‌ها مورد بررسی قرار می‌دهد. این چالش‌ها و فرصت‌ها در ابعاد نظامی ـ امنیتی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی ـ اجتماعی و بهداشتی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی ـ تحلیلی و جمع‌آوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای و اسناد است.