هدف‌ها و مطلوبیت‌های سیاسی امنیتی ترکیه در تحولات غرب آسیا و شمال آفریقا

Abstract

ترکیه به‌عنوان یکی از بازیگران اثرگذار در منطقه غرب آسیا، ابتدا با راهبرد «مشکلات صفر با همسایگان» کوشید بازی برد- برد را اعمال کند؛ اما با عقب­‌نشینی از این‌ سیاست،‌ به نقش‌آفرینی در تحولات غرب آسیا و شمال آفریقا پرداخت. در این پژوهش هدف‌ها و مطلوبیت‌های سیاسی امنیتی ترکیه در سیاست خارجی مورد بررسی قرارگرفته است. این پژوهش برمبنای تحولات غرب آسیا و شمال آفریقا به‌ بررسی نقش این کشور از دید پیامدهای مترتب بر «توازن قدرت در منطقه غرب آسیا»، می‌پردازد. در این تحقیق از روش آمیخته کیفی و کمی استفاده گردیده است. فرضیه مقاله این است که محور اصلی موضع‌گیری‌های ترکیه در خصوص تحولات غرب آسیا و شمال آفریقا، مبتنی بر اصول حاکم بر نظریه واقع‌گرایی است. توجه به هدف‌ها و مطلوبیت‌های ترکیه در قبال تحولات غرب آسیا و شمال آفریقا از آن‌ جهت اهمیت دارد که سیاست‌های ترکیه در این تحولات بر محیط نزدیک ج.ا.ایران (عراق) و محیط دور آن (سوریه، مصر، تونس و لیبی) اثرگذار بوده و از این رهگذر می‌تواند منافع و امنیت ملی ج.ا.ایران را متأثر از خود کند. یافته‌های تحقیق نشان می­‌دهد، ترکیه تحولات را فرصتی ارزشمند برای پیشبرد هدف­‌ها و مطلوبیت‌های سیاسی و امنیتی حزب عدالت و توسعه تلقی و درنتیجه رویکرد فرصت‌طلبانه در قبال آن به­‌کار گرفت که در قبال هر کشور به‌گونه‌ای تبلور یافته است.