مقایسه تجمع فلزات سنگین (آهن، روی، مس، منگنز و نیکل) در بافت نرم و سخت خرچنگ شناگر آبی (Portunus pelagicus) سواحل شهرستان بوشهر

Abstract

خطرهای حاصله از تجمع زیستی فلزات در سطوح بالاتر زنجیرة غذایی، یکی از نگرانی‌های عمده در بحث سلامت انسان است. فلزات سنگین در برابر تجزیه شدن مقاوم می‌باشند و در بدن آبزیان از جمله خرچنگ تجمع می‌یابند. این مطالعه با هدف بررسی مقایسه تجمع فلزات سنگین در بافت نرم و سخت خرچنگ شناگر آبی سواحل بوشهر انجام گرفت. نمونه‌های خرچنگ (40 عدد) در پاییز 1395 به‌روش تصادفی و با استفاده از قایق و تور صیادی از سواحل بوشهر جمع‌آوری شد. جهت آماده‌سازی نمونه‌ها از روش هضم اسیدی استفاده گردید. میانگین غلظت فلزات آهن، روی، مس، منگنز و نیکل در بافت سخت خرچنگ شناگر آبی به‌ترتیب 01/43 ±70/90، 78/6±93/52، 85/13±73/37، 76/7±50/23، 66/3±37/4 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک و در بافت نرم خرچنگ به‌ترتیب 94/56±81/112، 83/4±51/69، 17/28±28/73، 92/3±12/9، 69/3± 24/4 به‌دست آمد غلظت‌ فلزات در بافت سخت خرچنگ به‌طور معنی‌داری بیشتر از بافت نرم بود. براساس نتایج در بافت نرم خرچنگ میانگین غلظت فلز مس بیشتر از حد استاندارد WHO و NHMRC، میانگین فلز نیکل بیشتر از حد استاندارد WHOو FAO و میانگین فلز روی کمتر از استانداردهای جهانی به دست آمد. در بافت سخت خرچنگ در مقایسه با استانداردهای جهانی میانگین فلزات مس و نیکل بیشتر و میانگین فلز روی کمتر از حد استاندارد به‌دست آمد. در مجموع مقادیر فلزات نیکل و مس بالاتر از استانداردها بود که ممکن است سلامت مصرف‌کنندگان را به خطر می‌اندازد.