برآورد تقاضای بنزین در ایران طی دوره زمانی 1374 تا 1396 با استفاده از مدل حالت‌‌-‌فضا و دلالت‌‌های حاصله برای آزاد‌سازی قیمت آن

Abstract

هدف این مطالعه برآورد تابع تقاضای بنزین با استفاده از مدل حالت – فضا و دلالت‌‌های حاصله برای آزادسازی قیمت آن با روش فیلتر کالمن در قالب الگوی ضرایب متغیر در طول زمان است. برای این منظور از داده‌های مربوط به ترازنامه انرژی و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در طی سال‌های‌ 1396-1374 استفاده‌شده است. نتایج برآورد مدل مبین آن است که کشش قیمتی بنزین در دوره‌ موردبررسی متغیر بوده و بعد از اجرای هدفمندی یارانه‌ها (1389 تا 1396) در برخی از فصول سال قدرمطلق کشش قیمتی بنزین افزایش و در برخی از فصول سال کاهش‌یافته است. با سه سناریو متفاوت، پیش‌بینی شد که هرسال با افزایش 10 درصد قیمت بنزین در برنامه ششم توسعه، تقاضای بنزین برخلاف انتظار کاهش نمی‌یابد و همچنین به دلیل اینکه قدرمطلق کشش قیمتی بنزین در ابتدای برنامه ششم توسعه بیشتر و در انتهای برنامه کمتر است، نباید افزایش قیمت بنزین در طول برنامه یکسان باشد و لذا به برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران جهت کنترل تقاضای بنزین توصیه می‌شود که افزایش قیمت بنزین را در برنامه ششم توسعه بیشتر از 10 درصد تعیین کنند و این افزایش قیمت از ابتدای برنامه تا انتهای برنامه به‌صورت صعودی باشد.