تأثیر شاخص‌های مختلف آزادسازی تجاری بر پایه‌های مختلف مالیاتی: مقایسه تطبیقی کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه

Abstract

این مطالعه به بررسی تاثیر شاخص‌های مختلف آزادسازی تجاری بر کل درآمدهای مالیاتی و چهار پایه مالیاتی در دوره زمانی 2000 تا 2015 برای کشورهای منتخب توسعه‌یافته و درحال‌توسعه که همگی عضو WTO هستند، پرداخته است. از آنجا که ‌آزادسازی تجاری ‌می‌تواند به اشکال مختلفی انجام گیرد، ازاین‌رو، از سه شاخص «باز بودن تجارت»، «نرخ تعرفه» و «آزادی تجارت» برای نشان دادن میزان آزادسازی تجاری استفاده شده که نتایج حاکی از تاثیر متفاوت هریک از شکل‌های آزادسازی بر درآمدهای مالیاتی در مورد هر دو دسته از کشورهاست. نتایج برآورد معادلات مربوط به کشورهای درحال‌توسعه بیانگر آن است که با افزایش آزادسازی‌های تجاری، از سطح مالیات‌ بر تجارت کاسته شده و بر میزان مالیات‌های داخلی مانند مالیات بر کالا و خدمات، مالیات بر شرکت‌ها و مالیات بر درآمد اشخاص افزوده شده است. به‌طوری که میزان این تغییرات در کاهش نرخ تعرفه بیش از دو شاخص دیگر آزادسازی تجاری است. این موضوع در حالی است که در کشورهای توسعه‌یافته نتایج کاملاً متفاوت است، آزادسازی هرچه بیشتر در کشورهای توسعه‌یافته به کاهش درآمدهای مالیاتی منجر می‌شود. نتایج حاصله نشان می‌دهد که تاثیر آزادسازی تجاری بر درآمدهای مالیاتی بسته به سطح توسعه کاملاً متفاوت است.