سنجش گردشگری پایدار با استفاده از شاخص ترکیبی پایداری و مدل برنامه‌ریزی ریاضی

Abstract

با وجود نقش مهم صنعت گردشگری در رشد اقتصادی، افزایش گردشگران در برخی مناطق گردشگری می‌­تواند موجب آسیب­‌پذیری و نابودی منابع طبیعی و اکوسیستم شود، بنابراین لازم است تعاملی قوی بین ابعاد گردشگری و اثرات آن بر محیط زیست برقرار شود. هدف این مطالعه اندازه­‌گیری پایداری گردشگری از طریق شاخص‌­های گردشگری پایدار در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست­محیطی است. برای دستیابی به این هدف، یک شاخص ترکیبی پایداری، روش دلفی و نظرسنجی خبرگان مورد استفاده قرار گرفته و با استفاده از مدل برنام‌­ریزی ریاضی، سطح کلی پایداری گردشگری به صورت عملی در شهرستان­‌های منتخب استان کرمان در سال 1394 (کرمان، بم، جیرفت، رفسنجان، سیرجان و زرند) تعیین گردیده است. همچنین شهرستان­‌های مورد مطالعه از نظر پایداری نیز رتبه­‌بندی شده‌­اند. نتایج مطالعه نشان می‌­دهد که هیچ یک از شهرستان­‌های مذکور از سطح پایداری مناسبی برخوردار نبوده و ابعاد اقتصادی و زیست محیطی گردشگری نسبت به بعد اجتماعی در وضعیت نامناسب­‍‌تری قرار دارند.