شناسایی فرایند همگرایی درآمد سرانه ایران با کمک آزمون‏های ریشه واحد با شکست‏های ساختاری درون‌زا

Abstract

یکی از دغدغه‏های اصلی دولت‏ها و سیاست‌گذاران، افزایش رشد اقتصادی و ارتقاء سطح رفاه ملت‏ها است و فرایند همگرایی درآمد سرانه کشورها به نوعی حاکی از تحولات سطح رفاه آن‌ها است. بدین دلیل، در این مقاله، جهت شناسایی فرایند همگرایی درآمد سرانه ایران با 129 کشور دنیا در قالب مدل سری زمانی فرضیه همگرایی درآمد سرانه و با استفاده آزمون‏های ریشه واحد نوع دیکی فولر با لحاظ شکست‏های ساختاری درون‌زا بررسی نمودیم. نتایج این بررسی نشان می‏دهد که اول، مهم‏ترین شوک‏های وارده بر اقتصاد ایران در سال‏های 1345، 1352، 1357-1356، 1364 و 1376 اتفاق افتاده ‏است. دوم، درآمد سرانه ایران به خاطر تحمل شوک‏های مختلف، به سمت سطح پایدار مشخصی همگرا نشده ‏است. سوم آنکه، ایران، طی دوره زمانی (2006-1950) موفق نشده‏ که از مدارهای توسعه نیافتگی خارج شده و به سمت کشورهای توسعه یافته ارتقاء یابد، به ‏طوری‏ که تحولات درآمد سرانه ایران طی این دوره نشان از ورود ایران به باشگاه کشورهای عقب مانده نسبت به کشورهای هم گروهش در سال 1950 دارد. اگر چه شوک نفتی اول، سطح درآمد سرانه ایران را افزایش داده ‏است اما شوک‏های دهه‏های بعد منجر به کاهش سطح درآمد سرانه و حتی انحراف درآمد سرانه ایران از برابری با درآمد سرانه کشورهای ثروتمند شده ‏است.