تأثیر نامتقارن تکانه‌های مالی بر سطح قیمت‌ها در ادوار تجاری ایران

Abstract

افزایش بی‌رویه مخارج دولت در اقتصاد موجب ایجاد بی‌ثباتی در متغیرهای اقتصادی می‌شود، که یکی از مهم‌ترین این متغیرها سطح قیمت است. اما مسئله این است که آیا اثر افزایش مخارج دولت در وضعیت‌های مختلف اقتصاد به خصوص در شرایط رکود و رونق یکسان است یا خیر؟ با توجه به این بحث، هدف این تحقیق بررسی اثرات نامتقارن تکانه‌های مالی بر روی سطوح قیمت با استفاده از داده‌های فصلی در بازه زمانی 1367:1 تا 1393:4 است. در همین راستا اثرات متقارن و نامتقارن شوک‌های مالی بر سطح قیمت‌ها به ترتیب توسط مدل‌های SVAR و TVAR مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از مدل SVAR نشان دهنده آن است که مخارج و مالیات‌های دولت به ترتیب اثر مثبت و منفی بر سطوح قیمت دارند. علاوه بر این نتایج مدل TVAR حاکی از نامتقارن بودن اثر مخارج و درآمدهای مالیاتی دولت با توجه به موقعیت چرخه‌های تجاری است، به طوری که یک شوک مثبت از طرف مخارج دولت در دوران رونق اثر مثبت و شدیدتری بر سطوح قیمت دارد، ولی در دوران رکود شدت این اثر کمتر است. در طرف مقابل شوک مثبت از طرف درآمدهای مالیاتی‌ دولت در هر دو وضعیت رکود و رونق اثر منفی بر تورم دارد، ولی از نظر شدت اثر‌گذاری این شوک در دوران رونق نسبت به رکود شدیدتر است.