ارزیابی تغییرات بهره‌‌وری کل عوامل تولید کشاورزی در ایران ،کاربرد شاخص‌های بهره‌ وری

Abstract

تامین غذا یکی از چالش‌های اصلی جوامع آینده بشری محسوب می‌گردد و برنامه ریزی صحیح در بخـش کشـاورزی می‌تواند موجب کاهش تهدیدات و چالش‌ها‌ در این بخش گردد. به همین منظور کشاورزی یکی از پایه‌های اساسی و امنیـت ملـی هـر کشوری محسوب می‌گردد، زیرا هم در ارزش افـزوده و هـم در اشـتغال از سـهم بسزایی برخوردار است. هدف این پژوهش ارزیابی تغییرات بهره‌‌وری کل عوامل تولید کشاورزی در ایران و کاربرد شاخص‌های بهره‌‌وری در فاصله زمانی 1395-1366 با استفاده از داده‌های طرح آمارگیری نمونه‌ای وزارت جهاد کشاورزی و اطلاعات کلان بخش کشاورزی از مراکز رسمی آمار، با روش ناپارامتری و کاربرد شاخص‌ سنتی مالم کوئیست و شاخص‌های نوین فارپریمونت و هیکس- مورستین می باشد. نتایج محاسبات نشان می‌دهد که متوسط تغییرات بهره‌وری کل در کشاورزی ایران برای شاخص مالم کوئیست (4/20 درصد افزایش)، فارپریمونت (8/8درصد افزایش)، هیکس- مورستین (2 درصد افزایش) دارد. متوسط افزایش تغییرات بهره‌وری نشان دهنده افزایش تغییرات تکنولوژیکی در دوره مذکور است. لذا جهت افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی با بکارگیری از تکنولوزی جدیدتر و مصرف بهینه نهاده‌ها در تولید محصولات کشاورزی می‌توان در جهت افزایش بهره‌وری در تولید به عنوان یک راهبرد اجرایی اقدام نمود.