بررسی اثر فاصله‌گرفتن نسبت مطالبات غیرجاری از حد استاندارد بین‌المللی بر متغیرهای کلان اقتصادی

Abstract

اقتصاد ایران در راستای تأمین مالی بخش‌های اقتصادی، بانک‌محور تلقی می‌شود. در سال‌های اخیر، سیر فزاینده نسبت مطالبات غیرجاری از حد استاندارد بین‌المللی ۵ درصد به علت افزایش ریسک اعتباری بانک‌ها از توان آن‌ها در اعطای تسهیلات کاسته و درنتیجه منجر به بروز تنگناهای اعتباری شده‌است. در این مقاله به کمک ساخت یک الگوی اقتصادسنجی کلان ساختاری در دوره زمانی ۱۳۹۴-۱۳۴۶، میزان اثرگذاری نسبت مطالبات غیرجاری به هنگام فاصله‌گرفتن آن از حد استاندارد 5 درصد بر متغیرهای کلان اقتصادی و درعین‌حال میزان اثرگذاری سیاست پولی انبساطی در این شرایط بر متغیرهای کلان اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته‌است. نتایج شبیه‌سازی پویای الگو نشان می‌دهد در اقتصاد ایران که نسبت مطالبات غیرجاری بیش از سطح 5 درصد است، قدرت اعتباردهی سیستم بانکی به‌طور متوسط به میزان 8/23 درصد کاهش یافته‌است. با کاهش توان اعتباردهی بانک‌ها در اعطای تسهیلات، متغیرهای کلان اقتصادی نظیر نرخ استفاده از ظرفیت‌های تولیدی، سرمایه‌گذاری، اشتغال و تولید ناخالص داخلی به ترتیب به‌طور متوسط به میزان 9/2، 7/7، 2 و 3 درصد کاهش یافته‌اند. همچنین با افزایش نسبت مطالبات غیرجاری از سطح ۵ درصد، اثرگذاری سیاست پولی انبساطی بر قدرت اعتباردهی سیستم بانکی به‌طور متوسط به میزان ۶/۲۵ درصد کمتر شده‌است. درنتیجه، متغیرهای کلان اقتصادی شامل نرخ استفاده از ظرفیت‌های تولیدی، سرمایه‌گذاری، اشتغال و تولید ناخالص داخلی نیز به‌طور متوسط به میزان 2/3، ۳/۸، 2/2 و 1/3 درصد کاهش یافته‌اند