اندازه‌گیری فقر چندبعدی در ایران طی سال‌های 1392-1388 (با استفاده از روش آلکایر‌ـ‌فوستر)

Abstract

کاهش فقر همواره هدف اساسی سیاست‌های عمومی و موافقتنامه‌های بین‌المللی بوده و نخستین هدف از اهداف توسعه هزاره (MDGs) است. اگرچه درآمد، یکی از اساسی‌ترین ویژگی‌های تعیین سطح زندگی بشر است، اما انسان موجودی چندبعدی است و بنابراین می‌تواند از جنبه‌های مختلف (نه‌تنها جنبة درآمدی) احساس فقر کند. این پژوهش، به اندازه‌گیری فقر چندبعدی با استفاده از رویکرد آلکایر‌ـ‌فوستر (2013) در طول یک دوره پنج‌ساله از 1392-1388 می‌پردازد.; نتایج نشان می‌دهند که به‌طور میانگین در کل کشور و در مناطق جغرافیایی مختلف و نیز در میان گروه‌های مختلف برحسب ویژگی‌های خانوار، شاخص‌های فقر در طول دوره موردبررسی تا سال 1391 روندی کاهشی داشته‌اند و پس‌ از آن در سال 1392 زیاد شده‌اند. مقایسه سهم هریک از نماگرها از فقر نشان می‌دهد که همواره در طول دوره توزیع، فقر درون نماگر درآمد نسبت به سایر نماگرها بیشتر بوده و سهم نماگر درآمد از فقر چندبعدی در پایان دوره نسبت به ابتدای آن زیاد شده است. همچنین در پایان دوره نسبت سرشمار سانسور شده و نیز تعداد فقرای چندبعدی در نماگر درآمد نسبت به ابتدای دوره افزایش یافته‌اند. نتایج حاصل از رگرسیون لاجستیک در سال 1392 نشان می‌دهد که زندگی در مناطق روستایی، زن سرپرست خانوار بودن و اضافه شدن عضو جدید به خانوار، احتمال فقیر شدن را افزایش می‌دهند.