رابطه‌ بین اندازه‌ دولت و رشد اقتصادی در ایران: رویکرد آزمون‌ باند و علیت تودا و یاماموتو

Abstract

در مورد رابطه‌ بین اندازه‌ دولت و رشد اقتصادی دو نگرش مهم وجود دارد. بنا بر نگرش کینزی، اندازه دولت عامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی، اما بنا بر نظر واگنر، مخارج دولت معلول حجم فعالیت‌های اقتصادی است (قانون واگنر). برخی از مطالعات تجربی نیز رابطه علیت دوطرفه بین رشد اقتصادی و اندازه دولت را تأیید می‌کنند. هدف از این مقاله، بررسی قانون واگنر (با توجه به مدل‌های ارائه‌شده توسط هانگ) و نگرش کینزی، برای اقتصاد ایران طی دوره 89-1344 است. به این منظور از روش تجزیه‌وتحلیل سری زمانی مشتمل بر آزمون ریشه‌ واحد و دو روش علیتی آزمون همگرایی باند مبتنی‌بر مدل تصحیح خطای نامقید (UECM) (پسران، شین و اسمیت (2001)) و آزمون علیت گرنجری تودا و یاماموتو (1995) استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان‌دهنده رابطه علیت یک‌طرفه از سمت اندازه دولت به رشد اقتصادی است (تأیید نگرش کینزی) و برخی از علل آن عدم مدیریت بهینه مخارج دولت و ساختار اقتصاد متکی بر نفت در ایران می‌باشد.