تأثیر کودهای زیستی و نیتروژن بر برخی صفات کمی و کیفی توت‌فرنگی (Fragaria × ananassa Duch., cv. Selva) تحت سطوح مختلف کود نیتروژن

Abstract

نیتروژن مهمترین عنصر در رشد و عملکرد گیاهان است. برای تامین نیتروژن نیاز گیاه منابع مختلفی وجود دارد که کاربرد کودهای شیمیایی از آن جمله است. اما کاربرد بیش از حد کودهای شیمیایی علاوه بر آلودگی آب و خاک، سلامت جامعه را نیز با مخاطراتی روبرو کرده است. بنابراین بهینه سازی مصرف کودهای شیمیـایی و جایگزین کردن آن با کودهای بیولوژیک می‌تواند قدمی برای افزایش سلامت جامعه باشد. به‌همین منظور یک آزمایش مزرعه‌ای با سطوح مختلف کود اوره و تأثیر کودهای زیستی و نانونیتروژن به صورت فاکتــوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار بر عملکرد و کیفیت میوه توت فرنگی انجام شد. فاکتور اول آزمایش شامل سطوح کود اوره (0، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور دوم شامل منابع نیتروژن (آزوسپریلوم، ازتوباکتر، نانونیتروژن و شاهد) بود. نتایج نشان داد که در تمامی تیمارها، با افزایش کاربرد کود اوره طول بوته و وزن اندام هوایی افزایش، ولی ظرفیت آنتی اکسیدانی کل، ترکیبات فلاونوییدی کل، مقدار آنتوسیانین و ویتامینث میوهکاهش یافت. بیشترین وزن تر اندام هوایی و تعداد میوه از تیمار نانو نیتروژن + 75 کیلوگرم اوره به‌دست آمد. در حالی که بیشترین مقدار ویتامین‌ث، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل و ظرفیت فنل کل از گیاهان تلقیح شده با ازتوباکتر و آزوسپریلوم به‌دست آمد ولی تیمار ازتوباکتر نسبت به آزوسپریلوم در اغلب صفات برتری نشان داد و با افزایش مصرف کود اوره، کارایی خود را نسبت به تیمار شاهد حفظ کرد. بیشترین عملکرد میوه از تیمار نانو نیتروژن + 75 کیلوگرم اوره به دست آمد ولی به لحاظ آماری اختلاف معنی‌دار با تیمار ازتوباکتر + 75 کیلوگرم اوره نداشت. بنابراین از آنجا که هدف از آزمایش افزایش عملکرد و کیفیت میوه بود، تیمار ازتوباکتر + 75 کیلوگرم اوره نسبت به سایر تیمارها قابل توصیه می‌باشد.