ﺗﺎﺛﯿﺮ روﯾﺸﮕﺎه، ﻗﻄﺮ رﯾﺸﻪ و ﻧﻮع ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮاد ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑﯿﺎن در ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮی )ﻗﻮﭼﺎن(

Abstract

شیرین بیان به‌دلیل داشتن ترکیبات ثانویه و اسید گلیسیریزیک طبیعی، مورد استفاده صنایع داروسازی است. بدین‌منظور پژوهش حاضر بر اساس طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در شهرستان قوچان در دو ارتفاع (1252 و 1722 متری از سطح دریا به‌ترتیب روستای اتر آباد و نوروزی) و سه قطر (کمتر از یک، یک تا دو و بیشتر از دو سانتی‌متر) و دو اندام (پوست و چوب ریشه) انجام گردید. در این آزمایش مقدار وزن‌تر و خشک، فنل کل، فلاونوئید کل و خواص آنتی اکسیدانی ریشه شیرین‌بیان و میزان گلیسیریزین اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد ارتفاع و قطر ریشه بر کلیه صفات مورد بررسی در سطح یک درصد دارای اثر معنی‌دار بود، به‌طوری‌که که بیشترین میزان وزن‌تر و خشک مربوط به ارتفاع بالا در پوست ریشه به قطر کمتر 2-1 سانتی‌متر بدست آمد. بیشترین میزان فنل کل مربوط به ارتفاع 1252 متر از سطح دریا در پوست ریشه به قطر بیشتر از دو سانتی‌متر و کمترین آن در ارتفاع 1722 متر از سطح دریا در پوست ریشه به قطر 2-1 سانتی‌متر مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان فلاونوئید کل در ارتفاع 1252 متری در پوست ریشه به قطر کمتر از یک سانتی‌متر بدست آمد. بیشترین میزان گلیسیریزین در چوب ریشه نیز به قطر کمتر از یک سانتی‌متر در ارتفاع بالا و کمترین میزان آن در پوست ریشه کمتر از یک سانتی‌متر قطر در ارتفاع پایین مشاهده شد. بیشترین خواص آنتی‌اکسیدانی نیز مربوط به پوست ریشه به قطر بیش از 2 سانتی‌متر در ارتفاع بالا بود.