بررسی تنوع فیتوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گونه‌های مختلف جنس (.Salvia L) در استان آذربایجان غربی

Abstract

مریم‌گلی (<em>Salvia</em>L<em>.</em>) یکی از مهمترین گیاهان تیره نعناعیان می­باشد. از گذشته‌های دور، مریم گلی به علت داشتن خواص دارویی‌ فراوان مورد توجه قرار گرفته‌ است. هدفاینپژوهش،اندازه­گیری خصوصیات فیتوشیمیایی و بررسیفعالیت آنتی‌اکسیدانی 18 گونه از گیاه مریم گلی جمع آوری شده از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی بود. در این تحقیق محتوای فنول کل (روش فولین سیکالتو)، فلاونوئید کل (روش آلومینیوم کلراید)، کاروتنوئید کل، کلروفیل a و b (روش لیچن تالر) و فعالیت آنتی اکسیدانی (روش DPPH) گونه­ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نوع گونه تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد روی خصوصیات فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی نمونه­ها داشت. بیشترین و کمترین میزان فنل کل به ترتیب در گونه­ی <em>S. verticillata</em> (18/39 میلی­گرم اسیدگالیک بر گرم وزن خشک) و <em>S. syluestris</em> (09/1 میلی­گرم اسیدگالیک بر گرم وزن خشک) مشاهده شد. بیشترین میزان فلاونوئید کل (71/1 میلی­گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک) در گونه<em>S. hydrangea</em> و بیشترین میزان کارتنوئیدکل (۹۴/۱۶ میلی­گرم بر گرم وزن خشک)، کلروفیل a (42/26 میلی­گرم بر صدگرم وزن خشک) و کلروفیل b (10/80 میلی­گرم بر صدگرم وزن خشک) به‌ترتیب در گونه‌های <em>S. multicaulis</em><em>،</em> <em>S. verticillata</em> و<em>S. officinalis</em>مشاهده شد.بیشترین و کمترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی به‌ترتیب مربوط به گونه ها­ی <em>S. hydrangea</em> (۴۶/۸۹ درصد) و <em>S. syluestris</em> (۶/4 درصد) بود. تجزیه خوشه‌ای به روش Ward، گونه ها را بر اساس خصوصیات آنتی اکسیدانی و قیتوشیمیایی در سه گروه اصلی تقسیم نمود.در ارزیابی نتایج نشان داد که گونه­های <em>S. bracteata</em>، <em>S. officinalis minimus</em>،<em>S. verticillata</em> به‌خصوص گونه <em>S. hydrangea</em> دارای خصوصیات ارزشمنددارویی هستند که با مطالعات تکمیلی می­توان از این گونه­ها در برنامه­های به نژادی و بهره‌برداری از مواد موثره آنها در صنایع داروسازی استفاده نمود.