تأثیر سطوح مختلف آبیاری بر برخی فاکتورهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس در گیاه دارویی Lavandula angustifolia L.

Abstract

تنش‌های محیطی مختلف از جمله عوامل کاهش‌دهنده عملکرد محصولات کشاورزی می‌باشند. اما اعمال این تنش‌ها روی گیاهان دارویی بر میزان مواد مؤثره آن‌ها اثر‌گذار است.در این تحقیق تأثیر مقادیر مختلف آبیاری بر برخی فاکتورهای کمی و کیفی در گیاه دارویی اسطوخدوس (<em>L. angustifolia</em> L.) مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور قلمه‌های ریشه‌دار اسطوخدوس در بهار 1392 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی‌(ره) کشت شد و اثرات سطوح مختلف آبیاری (20، 40، 60 و 80 درصد ظرفیت مزرعه یا FC) بر برخی فاکتورهای مورفولوژیکی و عملکرد اسانس گیاه در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار بررسی گردید. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب )طرح کلونجر) انجام و مواد موثره اسانس به وسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC/MS) شناسایی گردید. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که در تمام اندازه‌گیری‌ها، سطوح مختلف آبیاری تأثیر معنی‌داری بر تعداد شاخه فرعی در بوته داشت اما در ارتفاع گیاه، قطر ساقه و طول و عرض برگ تفاوت معنی‌دار ایجاد نگردید. همچنین تجزیه واریانس داده‌های مربوط به درصد اسانس، میزان کلروفیل و مقاومت روزنه‌ای نیز نشان‌دهنده وجود تفاوت معنی‌دار در این صفت‌ها بود. بیشترین درصد اسانس (6/2 درصد)، بیشترین میزان کلروفیل (73/54)، بالاترین مقدار مقاومت روزنه‌ای (2/12) و بیشترین مقدار آلفا-پینن، بتا-پینن و آلفا-کادینول، در تیمار آبیاری 40% FC حاصل گردید. <em> </em>