اثر آزادسازی تجاری بر نرخ مرگ‌ومیر در استان‌های ایران: هم‌انباشتگی پانلی با وابستگی مقطعی

Abstract

<em>یکی از چالش‌های اساسی در حوز‌ه‌ سلامت، موضوع تجارت سلامت و پاسخ به این سؤال است که آیا آزادسازی تجاری برای بخش سلامت مفید است یا نه؟ بر این اساس، تحقیق حاضر با استفاده از داده‌های پانل استان‌های ایران طی دوره‌ زمانی 91-1381، به بررسی ارتباط بین آزادسازی تجاری و نرخ مرگ‌ومیر (به‌عنوان یک شاخص اساسی از سلامت) پرداخته، و به این منظور، از تحلیل‌های هم‌انباشتگی پانلی با وابستگی مقطعی و برآوردگر به‌ روزرسانی مکرر و</em><em> کامل</em><em>اً</em><em> تعدیل شده </em><em>(</em><em>Cup-FM</em><em>) استفاده شده، و نتایج حاصل از برآورد مدل نشان می‌دهد که آزادسازی تجاری اثر منفی و معناداری بر نرخ مرگ‌ومیر در استان‌های کشور داشته است. همچنین، نتایج نشان از آن دارد که تعامل میان آزادسازی تجاری و درآمد سرانه، مثبت و معنادار است و بیانگر این حقیقت که بخشی از اثر کاهنده آزادسازی تجاری بر نرخ مرگ‌ومیر در استان‌های ایران، با افزایش درآمد سرانه، کاهش می‌یابد.</em>