ارزیابی عملکرد اقتصاد منطقه‌ای در ایران

Abstract

بهبود عملکرد اقتصادی یکی از اهداف تمام نظام‌های اقتصادی است. بدون شک هدف از رشد و توسعه اقتصادی در جامعه بشری افزایش رفاه مردم است و بدون افزایش کارایی و بهره­وری، هیچ اقتصادی نمی‌تواند انتظار اعتلای سطح زندگی مردم خود را داشته باشد. هدف از این پژوهش، شناخت عوامل مؤثر بر عملکرد اقتصادی مناطق و ارائه تصویری از ابعاد عملکرد اقتصادی استان‌های کشور با توجه به منابع در اختیار آنهاست. در واقع، پرسش اصلی این است که آیا استان‌های کشور بر حسب امکانات خود کارا عملکرده‌اند و از این رو چگونه می‌توان کارایی عملکرد اقتصاد منطقه‌ای را حداکثر کرد؟ بدین منظور از روش تحلیل تابع مرزی تصادفی ( SFA ) در دوره ١٣٨١-١٣٨ ۵ برای محاسبه کارایی فنی و از ضریب همبستگی پیرسون برای شناسایی عوامل مؤثر بر کارایی استفاده کرده‌ایم . نتایج به‌دست آمده از کاربرد روش SFA نشان می‌دهد، در صورت کارا عمل کردن استان‌ها امکان افزایش GDP به میزان ٧۶ درصد (به‌طور میانگین در هر سال)، وجود دارد. نتایج بررسی درجه اهمیت عوامل مؤثر بر کارایی فنی استان‌ها با استفاده از ضریب پیرسون نشان‌می‌دهد که در این روش، مجموع آزادراه­ها و بزرگراه‌ها، شاخص توسعه انسانی، نسبت تعداد تخت‌های موجود در مؤسسات درمانی فعال، نسبت تعداد مؤسسات درمانی فعال و نسبت پزشکان شاغل در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به جمعیت در هر استان به ترتیب اهمیت (بیشتر به کمتر)، تاًثیر مثبت و معنا­داری بر سطح کارایی فنی در هر استان دارد.