تکوین نظام اداری در تاریخ ایران و بین النهرین

Abstract

زندگی بشر همواره با نوعی سـازمان مـدیریت و نظـام اداری در مفهـوم علـم اداره کـردنجامعه در آمیخته است. ساختار و مشکل نظام اداری با ایجاد خانوادهها، قبایل، اقـوام، دولـتهـا وحکومتها هویت پیدا کرده و استقرار و تداوم آن با دو رویکرد تمرکز و عدم تمرکـز همـراه بـودهاست. یکی از مسائل مهمی که رشد و پیشرفت یک کشور را معلوم می کند طرز تفکـر،و رویکـرددانشمندان، و بینش اداری دولت مردان آن کشور می باشد. در مقاله حاضـر مـوارد زیـر در سـرزمینایران از قدیم الایام تا عصر قاجاریه مورد بررسی قرار گرفته است: 1. افکار و تحولات نظام اداریها بین عصر هخامنشیان تـا انقـلاب مـشروطیت تـوأم بـا تغییـراتمربوطه در این دوران. 2.نگاهی اجمالی بر افکار، عقاید، رویکردها و الگوهای نظام اداری عـصر هخامنـشیان، ساسـانیان،سلجوقیان، صفویان و قاجاریان. برای روانتر شدن مطالب، محتوای مقاله به سه دوره تـاریخی و بـه سـه مقطـع متمـایز ازیکدیگر تقسیم میگردد و برای هر دوره یک یا دو نمونه از افکار اداری که مبین تفکر نظـام اداریآن مقطع، دولتمردان و اندیشمندان آن عصر باشد ارائه شده است.