سیمای جامعۀ اقتصادی ایران در سفرنامۀ تاریخی آدام اولئاریوس(عصرصفویه)

Abstract

آدام اولئاریوس Adam Olearius(1599م.) یکی از جهانگردان مشهور آلمانی است که به مدت یکسال و نیم به عنوان منشی ومشاور سفیر در ایران اقامت داشت. وی در سفرنامه‌اش از اطلاعات و داده‌های گوناگونی سخن گفته که مقالۀ حاضرمی‌کوشد تا مضامین اقتصاد و بازارهای ایرانی را از منظر سفرنامه اولئاریوس ارائه دهد. دوران صفوی عصررواج ورونق بازارهای ایرانی است. در این دوره کارکردهای اجتماعی و فرهنگی بازار بسیار با اهمیت بود، زیرا فضای بازار تنها به داد و ستد و بازرگانی اختصاص نداشت، بلکه به عنوان مهم‌ترین شاهراه حیاتی شهر برخی از عناصر فرهنگی و اجتماعی مهم شهری مانند مسجد جامع، مدارس مذهبی، خانقاه، گرمابه و...را در خود جای می‌داد و در عین حال با مراکز اداری و حکومتی نیز ارتباط می‌یافت. به همین جهت مهم‌ترین محورارتباطی درحیات اقتصادی و اجتماعی شهر به حساب می‌آمد. درسفرنامۀ اولئاریوس مهم‌ترین و اصلی‌ترین عملکرد بازارها، عملکرد اقتصادی آن‌هاست، که به عنوان یکی از منابع مهم شناخت ویژگی‌های اقتصادی جامعۀ ایران مورد توجه است. مقالۀ حاضر سعی دارد به بررسی سیمای اقتصادی، بازار، عواید مردم ایران در عصر صفوی از دیدگاه سیاح اولئاریوس بپردازد.