شناسایی و سنجش وضعیت پیشایندها و پسایندهای چابکی سازمانی ادارات آموزش و پرورش کشور در یک مدل فرایندی

Abstract

هدف این پژوهش شناسایی و سنجش وضعیت پیشایندها و پسایندهای چابکی سازمانی ادارات آموزش و پرورش کشور در یک مدل فرایندی بود. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر جمع‌آوری داده ترکیبی بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی خبرگان دانشگاهی و متخصصان آموزش و پرورش و در بخش کمی مدیران و معاونان ادارات آموزش و پرورش در مراکز استان‌های کشور (42000 نفر) بودند. حجم نمونه در بخش کیفی 10 نفر و در بخش کمی 527 نفر بودند که به‌ترتیب با روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار در بخش کیفی مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق‌ساخته چابکی سازمانی بود که 110 سوال داشت. روایی سازه و محتوایی پرسشنامه و پایایی مصاحبه با روش توافق درون-موضوعی تایید و پایایی پرسشنامه با روش‌های آلفای کرونباخ و بازآزمایی به‌ترتیب 92/0 و 87/0 محاسبه شد. در بخش کیفی از رویکرد نظریه‌پردازی داده‌بنیاد و در بخش کمی از روش‌های تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون تی استفاده شد. نتایج نشان داد ابعاد چابکی سازمانی شامل سرعت، پاسخگویی، انعطاف‌پذیری و شایستگی، ابعاد اثرگذار شامل فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات و سرمایه انسانی و ابعاد اثرپذیر شامل رضایت شغلی، بهره‌وری و مزیت رقابتی بودند که وضعیت تمام ابعاد و مولفه‌ها مطلوب بود.