طراحی و اعتبار یابی الگوی رهبری خدمتگزار برای دانشگاه فرهنگیان با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد

Abstract

رهبری خدمتگزار یکی از نظریه‌های رهبری است که طبیعت مثبت‌گرا، تمرکز بر رفتار اخلاقی، خدمتگزاری، رشد و توسعه دیگران و فلسفه نوع‌دوستانه دارد، بر همین اساس در این پژوهش الگوی رهبری خدمتگزار در دانشگاه فرهنگیان طراحی و اعتبار یابی شد. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش نظریه‌ی داده بنیـاد انجام شد. مشارکت‌کنندگان شامل ۱۵عضو هیئت‌علمی و مدیر بودند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته با نمونه‌گیری هدفمند و بررسی اسناد مکتوب، جمع‌آوری و بر مبنای رهیافت نظام‌مند اشتراوس و کربین (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) تحلیل شدند. اعتبار سنجی از طریق مثلث سازی، بازبینی مشارکت‌کنندگان و خبرگان غیر مشارکت‌کننده صورت گرفت. ابعاد الگوی پارادایمی شامل: شرایط علی (ویژگی‌های اخلاقی و روان‌شناختی، انگیزه خدمت‌رسانی و دگر خواهی، نگاه وکالتی-امانتی و احساس تکلیف الهی)، پدیده‌ی محوری (رهبری خدمتگزار)، شرایط زمینه‌ای (بسترسازی و تمهید امکانات، چابک سازی، چشم‌انداز، ارزش‌های نظام اسلامی)، شرایط میانجی (استقرار نظام شایستگی محور، تخصص و تجربه، شبکه قوی ارتباطات، عدم ثبات مدیریتی و ارزیابی عادلانه عملکرد)، راهبردها (فرهنگ‌سازی، بهینه‌سازی و ارتقاء مدیریت و توسعه مشارکت)، پیامدها (ارتقاء کیفیت رابطه‌ی رهبر-پیرو، جو روان‌شناختی مبتنی بر اعتماد، نتایج اثربخش فردی و سازمانی)، می‌باشد که بر اساس آن‌ها مدل رهبری خدمتگزار طراحی و اعتباریابی شد.