نوع‌شناسی رفتارهای ناپایدار بهره‌برداران زراعی شهرستان کرمانشاه

Abstract

آثار مخرب زیست­محیطی، کاهش سلامتی انسان و دیگر موجودات زنده و بحران امنیت غذایی، یکی از مهم‌ترین مسائل پیش­روی جامعه جهانی می­باشد که ذهن بسیاری از محققان را به خود مشغول ساخته است. سؤال اینجاست که آیا طبیعت خود کشاورزی به‌تنهایی مسئول این‌همه اثرات مخرب است یا اینکه رفتار کنشگران درون نظام کشاورزی، محرک و تشدیدکننده این اثرات ناپایداری است؟. لذا در پژوهش حاضر، سعی بر آن است که با استفاده از مطالعه کیفی به نوع­شناسی و عمق رویداد رفتارهای ناپایدار بهره­برداران زراعی شهرستان کرمانشاه پرداخته شود. در این راستا نمونه­های موردمطالعه، کشاورزان و کارشناسان اجرایی جهاد کشاورزی و محیط‌زیست بودند که با توجه به تعداد دهستان­ها (10 دهستان)، از طریق نمونه­گیری هدفمند (از نوع زنجیره­ای) انتخاب گردیدند. تعداد مشارکت‌کنندگان این پژوهش ۳۳ نفر بودند. به‌منظور گردآوری داده­ها از مصاحبه­ عمیق و گروه­های متمرکز بهره گرفته شد و فرایند جمع‌آوری داده­ها تا رسیدن به اشباع تئوریک ادامه پیدا کرد. روایی و پایایی نتایج، توسط روش تکثرگرایی داده­ها و بازخورد از مشارکت­کنندگان مورد تأیید قرار گرفت. رفتار ناپایدار زراعی در قالب 8 تم اصلی استخراج شد. روابط موجود در بین این رفتارها نیز با استفاده از نرم‌افزار Cmap نمایش داده شد. بررسی­های به‌عمل‌آمده و گفت‌وشنودهای صورت گرفته، تصویری جدیدی از رفتار ناپایدار زراعی در اختیار محقق قرار داد و پرده از این حقیقت برداشت که رفتارهای ناپایدار زراعی تحت تأثیر شرایط، عوامل و محرک‌های درونی و بیرونی مختلفی به وجود می­آیند.