عوامل مؤثر بر رفتار محیط‌زیستی کشاورزان: مطالعه موردی بوم نظام‌های گلخانه‌های تولید خیار

Abstract

هدف اصلی این مطالعه تبیین عوامل مؤثر بر رفتار محیط‌زیستی کشاورزان تولیدکننده خیار در بوم نظام­های پاکدشت و ورامین استان تهران است. در این تحقیق بر اساس نظریه سلامت مزرعه، رفتار محیط‌زیستی کشاورزان در چهار محور مدیریت تلفیقی آب، آفات، خاک و مواد مغذی تبیین و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از مدل رفتار برنامه‌ریزی‌شده واکاوی گردید. در این رابطه، مطالعه پیمایشی با نمونه‌ای 124 نفری از کشاورزان ‌که با روش نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب شدند اجرا گردید. یافته­ها نشان داد که در کشت بوم‌های گلخانه­ای خیار، کشاورزان بیشتر در زمینه­های مدیریت تلفیقی و مدیریت مواد مغذی و خاک به رفتار سازگار با محیط‌زیست مبادرت کرده­اند. نتایج تحقیق در مورد عوامل مؤثر بر رفتار محیط‌زیستی با رگرسیون گام به گام، نشان داد که رفتارهای محیط‌زیستی کشاورزان تحت تأثیر عوامل بیرونی مثل خدمات ترویجی و همچنین سن، سطح تکنولوژی، مشارکت اجتماعی و باور به عملی بودن رفتارها هستند. با این وجود اثر عوامل فردی مانند نگرش و شرایط اقتصادی بر رفتارهای محیط­زیستی تولیدکنندگان خیار به ترتیب معنی­دار­تر بود. در پایان با توجه به تأثیر عوامل تبیین شده، رهیافت سیاستی هدفمند شامل دو پیشنهاد برای ارتقای رفتارهای محیط‌زیستی کشاورزان ارائه گردید.