تحلیلی بر نقش برنامه راهبرد ملی تغییر اقلیم بر گسترش دانش، نگرش و عملکرد جامعه در راستای کاهش و سازگاری با تغییر اقلیم در ایران

Abstract

هدف از این پژوهش، ‌تحلیل برنامه راهبرد ملی تغییر اقلیم ایران در پنج بخش کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، مدیریت منابع آب، کشاورزی و امنیت غذایی، منابع زیستی و سلامت بر اساس تأکید بر ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد جامعه در راستای ظرفیت‌سازی در مواجهه با تغییر اقلیم در کشور است. تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. یافته‌های پژوهش نشان داد، هر سه مؤلفه دانش، نگرش و عملکرد در برنامه‌های اجرایی هر 5 بخش مذکور و 25 راهبرد آن موردتوجه بوده است اما از تناسب کافی برخوردار نیست. به­طوری­که از 229 برنامه اجرایی این سند،‌ %24 و %26 برنامه‌ها به ارتقاء دانش و نگرش تأکید دارند و 50%‌ عملکردی بوده‌اند. بیشترین نسبت برنامه‌های مرتبط با گسترش دانش در هر بخش، با 56% به بخش سلامت و کمترین با 8% به بخش کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای اختصاص دارد. کمترین و بیشترین سهم برنامه‌های ارتقاء نگرش به‌ کل برنامه‌های هر بخش نیز به ترتیب به بخش سلامت با 12% و مدیریت منابع آب با 44%‌ مرتبط می‌باشد. همچنین بخش مدیریت منابع آب کمترین (29%)‌ و کشاورزی و امنیت غذایی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای با نسبت 60%، بیش‌ترین برنامه‌های عملکردی را دارند. از این رو نهایتاً لازم است تا تدابیری اتخاذ شود به این منظور، لازم است که ابتدا آموزش از طریق گسترش سطح دانش و نگرش بین مخاطبان و ذی­نفعان برنامه‌ها انجام گیرد تا برنامه‌های عملکردی که بیش از نیمی از برنامه‌های این سند هستند، تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد و همچنین ظرفیت‌سازی در راستای کاهش و سازگاری با تغییرات اقلیمی در همه بخش‌ها به‌طور متناسب صورت پذیرد.