بررسی تحلیلی جایگاه آموزش عالی محیط‌زیست در ایران

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت آموزش عالی محیط زیست در کشور و ارائه الزامات مورد نظر برای برنامه­ ریزی در راستای تحقق وضعیت مطلوب تهیه شده است. بررسی­ ها حاکی از آن است که در سال­های اخیر علوم محیط­زیست در43 رشته، چهار مقطع تحصیلی و 7 زیر نظام آموزشی در ایران ارائه می­شود. طبق بررسی­ های انجام شده از میان دانشجویان جذب شده در رشته­ های مختلف در سال تحصیلی 1395 تعداد دانشجویان محیط زیست کشور 14444 نفر بوده است. از نظر جذب دانشجویان محیط زیست در میان زیر نظام­ های آموزشی، بیشترین تعداد جذب یعنی 8997 نفر معادل 62 درصد، متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی بوده است. رتبه بعدی متعلق به دانشگاه پیام ­نور با 3578 نفر و 25 درصد است و سایر زیر نظام­ ها با جذب 1869 دانشجو معادل 13 درصد در این سال در رتبه سوم قرار دارند. از نظر توزیع دانشجویان محیط­زیست در مقاطع مختلف تحصیلی در سال 95 حدود 6/73 درصد در مقاطع کاردانی و کارشناسی، 23 درصد در مقطع کارشناسی ارشد و 4/3 درصد نیز در مقطع دکترا جذب شده­ اند. مقایسه این ارقام با آمار مشابه در سال 1390 حاکی از رشد چشم گیر سهم دانشجویان دکترا است که به تبع آن رشد کلیه امکانات مورد نیاز را می­طلبد. بررسی وضعیت دانش آموختگان در رشته­ های مختلف محیط زیست نیز نشان می­دهد که در طی دهه80 تعداد 11842 نفر از رشته­های مختلف محیط زیست در کشور فارغ ­التحصیل شده­اند. از جمله مهمترین آسیب­ های شناسایی شده در این زمینه می­توان به آمار بالای بیکاری و عدم تطابق نیاز بازار کار با تعداد و دانش فارغ ­التحصیلان این رشته نام برد. در ادامه راهکارهایی به منظور افزایش کارایی دانش آموختگان و توزیع متناسب رشته­ های محیط زیست در کشور ارائه گردیده است .