پژوهشی در استخراج معیارهای حق و عدل در بانکداری بدون ربا

Abstract

<em>ارزیابی ماده یک قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب 1362 که «استقرار نظام پولی و اعتباری بر مبنای حق و عدل با (ضوابط اسلامی)</em><em>به منظور تنظیم گردش صحیح پول و اعتبار در جهت سلامت و رشد اقتصاد کشور» را از هدف‌های نظام بانکی مقرر کرده، به معیارها و ضوابطی نیاز دارد که به نظر می</em><em>‌‌‌</em><em>رسد با آنها می</em><em>‌‌‌</em><em>توان کامیابی این نظام را در رسیدن به هدف‌های تعریف‌شده سنجید.</em> <em>در مقاله پیش رو ضمن ارائه معیارهایی مانند کارایی اقتصادی، برابری در دسترسی به تسهیلات بانکی و اولویت اعطای سپرده</em><em>‌‌‌</em><em>های قرض</em><em>‌‌‌</em><em>الحسنه در جهت تسهیلات قرض</em><em>‌‌‌</em><em>الحسنه به‌ عنوان معیارهای توزیع عادلانه منابع بانکی و معیارهای حفظ ارزش پول ملی، شفافیت اطلاعات و نظارت به‌ عنوان اصول عدالت صیانتی و معیار توازن عناصر نظام بانکی به‌ عنوان عدالت در جایگاه توازن بین عناصر یک مجموعه نشان داده شده است که در عمل کارکرد نظام بانکی درباره پی‌گیری و تأمین این هدف چگونه می‌باشد. </em> <em>بر اساس نتیجه‌های تحقیق، شاخص بازده دارایی</em><em>‌‌‌</em><em>ها به‌ عنوان معیار ارزیابی اعطای تسهیلات بر مبنای کارایی اقتصادی به‌طور کلی مطلوب نیست. میانگین نسبت تسهیلات قرض</em><em>‌‌‌</em><em>الحسنه به سپرده</em><em>‌‌‌</em><em>های قرض</em><em>‌‌‌</em><em>الحسنه در حدود 43 درصد بوده است. معیار حفظ ارزش پول ملی نیز رعایت نشده است. بررسی دو اصل شفافیت و نظارت حاکی از نارسایی</em><em>‌‌‌</em><em>هایی در این‌باره است و عناصر نظام بانکی ایران توازن مناسبی نداشته‌اند.</em>