ارتباط منابع درآمدی از طریق پرداخت زکات؛ شرطی برای یک اقتصاد تعادلی اسلامی

Abstract

بر اساس تئوری‌های اقتصادی اگر تعادل جبرانی در اقتصاد برقرار باشد به ‌شرط وجود درآمد مثبت برای همه خانوارها، تعادل رقابتی نیز برقرار خواهد بود؛ همچنین شرط وجود درآمد مثبت زمانی برقرار خواهد بود که خانوارها دارای ارتباط منابع با یکدیگر باشند. بر اساس نظریه‌ای در اقتصاد اسلامی این ارتباط منابع ـ در ادبیات اقتصادی باید دارای شرایطی معینی باشد ـ می‌تواند از منابعی همچون زکات برقرار گردد. پژوهش حاضر قصد دارد با بهره‌گیری از یک الگوی تصحیح خطای برداری به این سؤال پاسخ دهد که میزان پرداخت زکات بالفعل در مقایسه با میزان زکات بالقوه، به چه میزان بر نابرابری درآمدی مؤثر خواهد بود. نتایج پس از برآورد سه الگوی مختلف و به‌کارگیری متغیرهای کنترلی نشان می‌دهد با استفاده از پتانسیل‌های سیاستی موجود در مباحث اقتصاد اسلامی با فرض ثابت­بودن سایر شرایط به‌طور ضمنی تعادل همزمان رقابتی و جبرانی در اقتصاد ایران می‌تواند برقرار گردد؛ به ‌عبارت ‌دیگر اگر سیاست‌گذار بتواند با اعمال سیاست‌هایی شکاف میان پرداخت زکات بالفعل و بالقوه را به حداقل برساند، امکان برقراری درآمد مثبت برای تمام خانوارها وجود خواهد داشت.