بررسی عمل‌کرد اقتصاد ایران از دید عدالت با پافشاری بر رویکرد امام علی(ع) در عهدنامه مالک اشتر

Abstract

هدف هر حکومت دینی به‌ویژه حکومت اسلامی، تحقق عدالت است. در پژوهش پیش ‌رو به بررسی عمل‌کرد اقتصاد ایران از دید عدالت با پافشاری بر رویکرد امام علی 7در عهدنامه مالک اشتر پرداخته می‌شود. در فرایند تحلیل داده‌ها، نخست با استفاده از روش کمّی و داده‌های مربوط به ضریب جینی و محاسبه شاخص اتکینسون معیار اول معرفی‌شده در عهدنامه مالک اشتر ـ کاهش فقر و نابرابری ـ جهت بررسی عمل‌کرد اقتصاد ایران ارزیابی شد. ضریب جینی و شاخص اتکینسون روندی نوسانی را در طی سال‌های مورد بررسی به خود اختصاس داد؛ سپس با اتکا بر نظر خبرگان با توزیع پرسش‌نامه به‌صورت میدانی دیگر معیارهای موردنظر در عهدنامه‌ بررسی شده، داده‌های پرسش‌نامه به‌وسیله نرم‌افزار spssتحلیل شد. نتیجه‌های پژوهش نشان داد که وضعیت عدالت جامعه کنونی عدد دو و جامعه آرمانی عدد پنج بوده و میزان شکاف وضع موجود از حالت آرمانی شصت درصد است. به‌منظور بررسی کاهش شکاف از شاخص «قابلیت کاهش معیار» استفاده شد .با استفاده از روش نظام دینامیکی و روش‌های فراابتکاری با کاربرد نرم‌افزار vensim رفتار درون‌زا در نظام اقتصادی ـ اجتماعی شبیه‌سازی و بررسی شد و پنج موضوع گوناگون به‌عنوان راهکارهای سیاستی معرفی شد. نتیجه‌ها نشان داد که اگر بر هر کدام از متغیرهای معرفی‌شده در موضوع‌ها شوکی از نوع گام مثبت داده شود، باعث می‌شود وضعیت عدالت در جامعه طی سال‌های 1393 ـ 1404 به نسبت متفاوت بهبود یابد.