تحلیل اثرهای رفاهی تابع تقاضای پول، مبتنی بر مبانی اخلاقی خانواده در اسلام

Abstract

تابع تقاضای پول در اقتصاد متعارف، سه انگیزه مبادلاتی، احتیاطی و سفته‌بازی را برای تقاضای پول در نظر می‌گیرد و علت آن، فرض عقلانیت ابزاری در طراحی و شکل‌گیری تابع تقاضای پول خانوار است. در صورتی که از نظر اسلام به علت آنکه عقلانیت حاکم بر خانوار، فراتر از عقلانیت ابزاری بوده و کارکرد آن ورود به حوزه‌های اخلاق و اجتماعی است، صفت‌های اخلاقی مثبت مانند نوع‌دوستی و گذشت هم بر شکل‌گیری تابع تقاضای پول خانوار مؤثر خواهد بود.<br /> در تحقیق پیش‌رو با توجه به مبانی اخلاقی حاکم بر خانوار از دید دین اسلام، نشان داده می‌شود که تشکیل خانواده باعث تعالی ویژگی‌های مثبت اخلاقی شده و با گسترش نهاد خانواده مبتنی بر مبانی ارزشی اسلام، صفت‌های اخلاقی مانند ایثار، محبت و نوع‌دوستی در جامعه گسترش می‌یابد. با ارتقای این صفت‌ها، تقاضا برای پول فقط بر اساس انگیزه‌های احتیاطی، مبادلاتی و سفته‌بازی نبوده و انگیزه‌های مبتنی بر صفت‌های اخلاقی مثبت ـ که در تحقیق پیش ‌رو انگیزه‌های نوع چهارم نامیده می‌شود ـ نیز در آن اثر خواهند داشت؛ سپس در چارچوب الگوی سیدراسکی اثبات می‌شود که اثر خانواده به علت افزایش انگیزه‌های نوع چهارم از راه اثرگذاری بر نرخ ترجیح زمانی باعث افزایش رفاه بیشتری می‌شود.