مطالعه برهمکنش گوگرد و روی بر عملکرد و اجرائ عملکرد پنبه و برخی پارامترهای خاک

Abstract

به منظور بررسی برهمکنش گوگرد (S)، روی (ZnSO4) و باکتری تیوباسیلوس بر عملکرد پنبه و اجزای عملکرد آن و برخی پارامترهای خاک، آزمایش مزرعه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار در 3 تکرار در شهرستان مه‌ولات به مرکزیت فیض آباد از توابع استان خراسان رضوی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل: کاربرد گوگرد در سه سطح صفر، ٥٠٠ و ١٠٠٠ کیلوگرم در هکتار، کاربرد باکتری تیوباسیلوس در دو سطح مصرف و عدم مصرف و کاربرد سولفات روی در دو سطح صفر و 50 کیلوگرم در هکتار بود. بعد از برداشت محصول پنبه نمونه گیاه و خاک بطور جداگانه از هر کرت بطور جداگانه جهت آنالیزهای خاک و برگ انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر متقابل گوگرد، روی و تیوباسیلوس در برخی صفات زراعی و خاکی از جمله عملکرد وش) 5208 کیلوکرم در هکتار)، عملکرد پنبه دانه(3622 کیلو گرم در هکتار) ، وزن قوزه (88/7 گرم)، تعداد شاخه زایا (52/12)، تعداد شاخه رویا در این تیمار ها نسبت به عدم کاربرد گوگرد و روی (98/10) یه طور معنی داری در سطح 1 در صد افزایش یافت، تعداد فوزه در بوته با کاربرد گوگرد و روی و تیوباسیلوس و اثر متقابل روی و تیوباسیلوس بر تعداد قوزه در بوته یصورت معنی داری در سطح 1 در صد افزایش یافت، همچنین واکنش خاک (pH)، هدایت الکتریکی و سولفات قابل جذب در سطح 1 درصد و ارتفاع بوته و ارتفاع اولین قوزه در سطح 5 درصد معنی دار شد که با توجه به نتایج مقایسات میانگین کاربرد 1000 کیلوگرم در هکتار گوگرد در صورت عدم مصرف تیوباسیلوس و روی و همچنین تیمار کاربرد 1000 کیلوگرم در هکتار گوگرد به همراه تیوباسیلوس موجب افزایش معنی داری در عملکرد وش و عملکرد پنبه دانه نسبت به شاهد گردید. کاربرد 500 کیلوگرم در هکتار گوگرد به تنهایی و همچنین کاربرد 500 کیلوگرم در هکتار گوگرد به همراه مصرف روی موجب افزایش معنی داری در وزن قوزه گردید. در ارزیابی صفات مرتبط با خاک مورد مطالعه کاربرد 1000 کیلوگرم در هکتار گوگرد به تنهایی موجب کاهش معنی داری در واکنش خاک (35/7) و موجب افزایش معنی داری در هدایت الکتریکی خاک (5/16)، میزان سولفات جذب شده در سطح 1 در صد افزایش یافت و میزان روی جذب شده در سطح 5 در صد افزایش یافت. کاربرد 500 کیلوگرم در هکتار گوگرد به همراه تیوباسیلوس موجب افزایش معنی داری در سولفات قابل جذب خاک و سولفات جذب شده گردید. نتایج حاصل از داده ها نشان داد که کلیه اثرات اصلی بر روی زوعن دانه پنبه معنی دار نشد.